راهنمایی کنترلر‌های مراقبت پرواز در آتش‌سوزی هواپیمای در حال پرواز

Guidance for Controllers In-Flight Fire

در این مقاله سعی می‌شود راهنمایی‌هایی برای پرسنل مراقبت پرواز فرودگاها (کنترلرها) ارائه شود که هنگام آتش‌سوزی هواپیمای در حال پرواز چه کاری انجام دهد و چه شرایطی را مهیا نماید تا در حد امکان هواپیمای آتش‌گرفته را پشتیبانی و همچنین ایمنی سایر هواپیماها را نیز تضمین نماید.

آتش‌سوزی در پرواز:

یکی از وضعیت‌های خطرناکی که کادر پروازی با آن مواجه می‌شوند، آتش‌سوزی هواپیما در حین پرواز می‌باشد که مسلما بدون مداخله فوری و فعالانه آنان، می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری برای هواپیما در کوتاه‌ترین زمان ایجاد و منجر به سقوط گردد. هنگامی‌که آتش شروع می‌شود، تقریباً غیرمحتمل خواهد بود که خدمه پروازی بتوانند آن‌را در هوا خاموش نمایند. تنها شانس باقی‌مانده برای رهایی از انهدام هواپیما این خواهد بود که هرچه سریع‌تر فرود آیند.

ارتباط رادیویی:

با مشاهده اولین نشانه وقوع حریق در داخل هواپیما، ازجمله دود، بخار، حرارت غیرمتعارف یا آتش و یا سوء ظن نسبت به وقوع احتمالی حریق، خدمه پروازی می‌بایست بلافاصله موضوع را به کنترلر پروازی اطلاع داده، از عینک ایمنی و ماسک اکسیژن استفاده نموده و با ارتباط رادیویی و صوتی با یکدیگر اقدام به کشف مشکل نمایند. در این شرایط احتمال دارد آتش‌سوزی بر روی سایر سیستم‌های دیگر هواپیما تاثیر گذارد. در نتیجه، تجهیزات شبکه ارتباطی دیتا، دستگاه‌های فرستنده و گیرنده (transponders) و حتی رادیوها ممکن است در کارشان اختلال ایجاد شود و یا حتی قطع گردند.

بعد از اعلان اولیه اضطراری و اظهارکردن قصد هواپیما برای فرود اضطراری، خدمه پروازی توجه خود را معطوف به ایزوله‌کردن محل وقوع حریق و خاموش‌کردن آن خواهند نمود. بنابراین احتمالا پاسخی به درخواست ارتباط رادیویی نخواهند داد و کنترلرها ‌می‌بایست در این حالت خونسردی کامل کارهایی که خدمه پروازی مشغول به انجام آن هستند را مد نظر داشته باشند.

کنترلر در حد امکان باید ترافیک مکالمهRTF  در فرکانس را کاهش داده و سایر ترافیک‌های پروازی را به فرکانس دیگری منتقل نماید. وی می‌تواند هواپیمای مذکور را به فرکانس مشخصی که شفافیت بیشتری دارد، نیز هدایت نماید. در حد امکان به سایر پروازها اطلاع داده شود تا حداقل مکالمات انجام گردد تا شانس بیشتری برای هواپیمای اضطراری، به‌منظور برقراری ارتباط ایجاد شود.

برنامه‌ریزی برای کاهش ارتفاع سریع جهت نشستن اضطراری:

در برخی موارد ممکن است اعلام هشدار آتش‌سوزی توسط سیستم‌ها، کاذب بوده و یا به‌دلیل اختلالی غیر از وقوع حریق باشد. ولی در صورتی که آتش‌سوزی واقعی باشد، خدمه پروازی بلافاصله باید موضوع را با خلبان در میان بگذارند تا وی فورا اقدام به کاهش ارتفاع نموده و هواپیما را برای نشستن درحالت وضعیت اضطراری، آماده نماید. در این صورت خدمه پروازی برای دریافت مجوز کاهش ارتفاع منتظر نخواهند شد و برای نزدیک‌ترین فرودگاه درخواست کاهش ارتفاع و تغییر مسیر خواهند کرد.

کنترلرها باید به‌منظور کاهش ارتفاع، بلافاصله مجوز لازم برای حداقل ارتفاع مسیر پروازیMinimum Safe Altitude  را صادر کنند و علاوه بر دعوت به آرامش و حفظ طمأنینه، مسیر روبرو و پایین حرکت وی را از سایر پروازها و ترافیک پروازی باز نمایند تا ایمنی ارتفاع پروازی هواپیما تضمین گردد.

هواپیما می‌بایست در حداقل ۱۵ دقیقه بعد از مشخص‌شدن آتش‌سوزی، روی زمین فرود آید که البته این فرایند، چالشی جدی برای خلبان هواپیماهای جت مسافربری امروزی است. چرا که در ارتفاع ثابت پروازی cruising altitude)) می‌بایست کاهش ارتفاع سریعی را انجام دهند. در ادامه کنترلر باید مجوز لازم را ارائه دهد تا هواپیما در نزدیک‌ترین مسیر مستقیم ممکن برای نشستن روی باند هدایت شده و از باند قابل‌استفاده تعریف‌شده فرودگاهی و دستورالعمل‌های ورودی پروازی و ترافیک‌های دیگر نیز صرف‌نظر کند.

در شرایطی خاص، کادر پروازی می‌توانند از سایر هواپیماها نظیر هواپیماهای نظامی رهگیر interceptor برای تایید علایم مربوط به آتش‌سوزی در هواپیما (برای مثال برای شرح‌دادن جایی‌که آتش به موتور هواپیما سرایت کرده) درخواست کمک نماید.

در شرایط بحرانی‌تر، اگر شواهدی دال بر میزان آتش‌سوزی غیر‌قابل‌کنترل وجود داشت و احتمال واقعی برای ضایعات غیر‌قابل‌جبران در مدت زمان کوتاه رویت شد، کادر پروازی می‌توانند نشاندن هواپیما در خارج از فرودگاه و یا در داخل آب یا دریاچه یا خط ساحلی را بعنوان تنها راه حل نجات برگزینند.

درخواست کمک و هشداردادن:

به محض فهمیدن وضعیت اضطراری، کنترلر بلافاصله باید به سرکشیک یا همکاران، وضعیت اضطراری را اطلاع داده و سکتورهای مجاور و فرودگاه‌های نزدیک را آگاه سازد. در حین تغییر مسیر هواپیما به سمت فرودگاه، برای ایجاد آمادگی، هشدارهای لازم به تیم‌های مستقر در فرودگاه، برای ارائه خدمات اضطراری اطلاع داده شود.

در انتها احتمال دارد باند بوسیله هواپیمای آتش‌گرفته، بعد از نشستن، بسته شود. لذا برای سایر پروازهای ورودی این مورد در نظر گرفته شود.

منبع: SKYbrary Wiki

لطیف جمشیدزاده از فرودگاه اردبیل jmz.blogfa.com