موزه‌ای که هیچکس از آن خبر نداشت
- شناسه خبر: 5748
- تاریخ و زمان ارسال: 6 آبان 1394 ساعت 14:02
در یکی از آخرین روزهای پایانی دولت دهم، کلنگ موزه‌ای تحت عنوان «موزه ملی مطبوعات ایران» در یکی از محله‌های پر سر و صدای جنوب شرقی تهران زده شد؛ این در حالی بود که بسیاری از مسؤولان آن زمان و حتی اهالی رسانه از وجود موزه‌ای دقیقا با همین نام که بیش از ۱۰ سال پیش تاسیس شده بود، بی‌خبر بودند!
دوم مرداد ماه سال ۹۲ «موزه ملی مطبوعات ایران» با حضور محمد جعفر محمدزاده (معاون مطبوعاتی دولت دهم) و حضور کم‌رنگ و یا شاید بی‌رنگ اهالی و پیشکسوتان رسانه در محلی که رابطه‌ای نه چندان مناسب با رسانه و مطبوعات داشت، به نام «بقعه سر قبر آقا» که امام جمعه عهد مظفرالدین شاه قاجار در آن مدفون شده است، تاسیس شد.
با وجود هزینه بیش از یک میلیارد تومانی که صرف تاسیس «موزه ملی مطبوعات ایران» شد، بسیاری از اموال مطبوعاتی این موزه یا امانت از دفاتر روزنامه‌های قدیمی چون «اطلاعات» و«کیهان» بودند و یا مجلات و روزنامه‌هایی بودند که اصلا ارزش موزه‌ای نداشتند و در واقع چاپ دیجیتال مجلات و روزنامه‌های اصلی بودند.
عمر «موزه ملی مطبوعات ایران» که قرار بود راوی ۱۷۰ سال تاریخ مطبوعات ایران باشد، بسیار کوتاه بود و پنج ماه هم از تاسیس آن نگذشته بود که خبر بسته شدن آن، تیتر رسانه‌ها را به خود اختصاص داد. اگرچه در همین مدت کوتاه هم این موزه مورد استقبال اصحاب رسانه و مردم قرار نگرفت.
اما نکته قابل توجه این است که تاسیس «موزه ملی مطبوعات ایران» در حالی صورت گرفت که مسؤولانی که در آن دوره متولی این کار بودند، ظاهرا از وجود موزه‌ای دقیقا با همین نام و کاربرد که اساسنامه آن پیشتر در سال ۷۵ در مجلس شورای اسلامی ایران به تصویب رسیده بود، بی‌خبر بودند.
سید فرید قاسمی که به عنوان «حافظه گویای مطبوعات ایران» شناخته شده است، اساسنامه «موزه مطبوعات ایران» را با عنوان «مرکز اطلاع‌رسانی و موزه مطبوعات» که بعدها به نام «موزه مطبوعات» تغییر یافت، در اواسط دهه‌ی ۷۰ نوشت و به نهادهای ذی‌ربط ارسال کرد؛ به دنبال تصویب این اساسنامه در واقع اولین «موزه ملی مطبوعات ایران» تاسیس شد.
در حال حاضر فعالیت‌های موزه‌ای اولین «موزه ملی مطبوعات ایران» متوقف شده است، ولی هر آنچه که در آن زمان گرد آمده بود، هنوز در این مجموعه وجود دارد و الان حدود ٢٠ سال است که دارد به متقاضیان مطالعه و پژوهش دراین زمینه خدمات ارائه می‌کند. مشکل اینجاست که این زنده‌بودن و پویایی موزه، خیلی علنی نیست ولی خیلی آرام همچنان کار خود را در مؤسسه موزه‌ها پیگیری می‌کند.
اساسنامه موزه مطبوعات ایران به شرح زیر است:
ماده ۱٫ کلیات:
۱-۱ نام موسسه تماشاگه (موزه) مطبوعات است که در این اساسنامه به همین نام خوانده می‌شود. تماشاگه (موزه) مطبوعات موسسه‌ای نمایشگاهی، پژوهشی و اطلاع‌رسانی و دارای شخصیت حقوقی با تابعیت ایرانی است.
۲-۱کلیه فعالیت‌های تماشاگه (موزه) مطبوعات در چارچوب ضوابط و مقررات عمومی جمهوری اسلامی ایران و قوانین و مقررات مصوب انجام می‌پذیرد.
۳-۱مدت آن پس از طی تشریفات قانونی مربوط، نامحدود است.
۴-۱منظور از مطبوعات به عنوان قلمرو اصلی و اساسی فعالیت‌ها (نمایشگاه‌ها، پژوهش‌ها و فعالیت‌های اطلاع رسانی)، کلیه مباحث و مسائل مربوط به نشریات ادواری ایران از آغاز تا امروز و نشریات فارسی زبان چاپ از کشور است.
ماده ۲٫ هدف:
هدف تماشاگه (موزه) مطبوعات با توجه به کلیات مذکور در اساسنامه به شرح زیر است:
۱-۲ایجاد محیط مناسب برای مطالعه، پژوهش و بهره‌گیری مورخان، محققان، دانشجویان و دانش‌پژوهان علاقه‌مند به مباحث مطبوعات.
۲-۲برپایی موزه و نمایشگاه‌های موسمی مطبوعات.
۳-۲شناسایی، گردآوری، سازماندهی، حفاظت و نگاه‌داری و اشاعه اطلاعات مطبوعات ایران از آغاز تا امروز و پس از آن.
۴-۲انجام پژوهش در حوزه مطبوعات و نشر آن.
۵-۲ایجاد بانک‌های اطلاعاتی به منظور یاری رسانی و ارایه خدمات.
۶-۲بالا بردن سطح آگاهی گروه‌های اجتماعی و فرهنگی مردم از پیشینه مطبوعات و آشنایی هر چه بیشتر آنان با این مقوله.
ماده ۳٫ وظایف:
۱-۳ فراهم آوری اطلاعات لازم درباره مطبوعات و موضوعات مرتبط برای اجرای تحقیقات علمی، از طریق گردآوری اصل و یا تصویر نسخه نشریه‌های منتشر شده در ایران و فارسی زبان چاپ خارج از کشور، اسناد و آثار درباره مطبوعات، عکس‌ها، سرگذشت نامه‌های روزنامه‌نگاران و…
۲-۳کمک به اجرای پژوهش‌هایی که درباره مطبوعات ایران انجام می‌پذیرد.
۳-۳گردآوری و رده‌بندی اطلاعات مطبوعات و آثار درباره مطبوعات و… برای پژوهشگران و موسسات اطلاع‌رسانی.
۴-۳تهیه نوارهای صوتی و تصویری و لوح‌های فشرده در زمینه مطبوعات ایران.
۵-۳برنامه‌ریزی در جهت ارتقای کیفی و کمی پژوهش‌های مطبوعاتی.
۶-۳برگزاری همایش‌ها و جلسه‌های پرسش و پاسخ ماهانه و یا فصلی.
۷-۳ تهیه فهرست و مشخصات کلیه مراکز مرتبط با موضوع تماشاگه (موزه) مطبوعات در داخل و خارج از کشور و ارتباط مستمر با آن‌ها از طریق واحد ارتباطات و امور بین‌الملل تماشاگه (موزه).
۸-۳تهیه نام و نشان نشریات، روزنامه‌نگاران و آثار درباره آن‌ها و…
۹-۳انجام امور انتشاراتی از قبیل تألیف و ترجمه و چاپ کتاب (فهرستگان، کتاب‌شناسی، کرونولوژی و…) و مجله تخصصی در زمینه مطبوعات ایران.
ماده ۴٫مرکز اصلی:
مرکز اصلی در تهران است.
ماده ۵٫ هیأت موسس:
آقایان احمد بورقانی،محمدرضا جواهری، حشمت‌الله منعم و سید فرید قاسمی به عنوان هیأت موسس و تشکیل دهنده هسته اولیه تماشاگه مطبوعات محسوب می‌شوند که در اولین جلسه تشکیل هیأت امنا همراه با گزارشی از اقدام‌های به عمل آمده مجموعه دارایی‌های فرهنگی و اداری را در اختیار هیأت امنا می‌گذارند.
ماده ۶٫ ارکان:
۱-۶ هیأت امنا
۲-۶ هیأت مدیره
۳-۶رئیس تماشاگه (موزه)
ماده ۷٫ جایگاه هیأت امنا و وظایف آن:
هیأت امنا عالی‌ترین مرجع تماشاگه مطبوعات در زمینه سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری است و دارای کلیه وظایف و اختیارات قانونی در حدود اهداف و وظایف تماشاگه (موزه) مطبوعات و اداره امور آن است که وظایف آن به شرح زیر است:
۱-۷تعیین خط مشی کلی و سیاست‌گذاری‌های کلان.
۲-۷تصویب نهایی بودجه سالانه پیشنهادی هیأت مدیره.
۳-۷تصویب طرح‌های کلی در چارچوب نیل به اهداف تأسیس تماشاگه (موزه) و… .
۴-۷ تصویب طرح تشکیلاتی تماشاگه (موزه) مطبوعات.
۵-۷تغییر مواد اساسنامه و تجدید نظر در آن.
ماده ۸ اعضای هیأت امنا:
اعضای هیأت امنای تماشاگه (موزه) مطبوعات عبارتند از:
۱-۸معاون اول ریاست جمهوری.
۲-۸رئیس بنیاد مستضعفان و جانبازان.
۳-۸معاون امور مطبوعاتی و تبلیغاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
۴-۸رئیس موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
۵-۸رئیس اداره کل موزه‌های بنیاد مستضعفان و جانبازان.
۶-۸مدیر نباید ایران‌شناسی.
۷-۸رئیس سازمان میراث فرهنگی.
۸-۸رئیس کتابخانه ملی.
۹-۸رئیس سازمان اسناد ملی.
۱۰-۸ یک نفر از متخصصان تاریخ به انتخاب رئیسان موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران و اداره کل موزه‌های بنیاد.
۱۱-۸ یک نفر از متخصصان مطبوعات به انتخاب معاون امور مطبوعاتی.
ماده ۹٫ هیأت مدیره و وظایف آن:
هیأت مدیره مرجع نظارت بر حُسن اجرای امور تماشاگه (موزه) مطبوعات است. که وظایف آن عبارتند از:
۱-۹تصویب آیین‌نامه‌های داخلی و…
۲-۹کوشش برای جلب کمک‌های بخش دولتی، خصوصی و عمومی از نقدی و تجهیزاتی و… با رعایت مقررات.
۳-۹ تأیید بودجه سالانه پیشنهادی و ارائه به هیأت امنا برای تصویب نهایی.
۴-۹ تصویب میزان پژوهانه، آموزانه و حقوق کارکنان.
۵-۹ تصویب استخدام پرسنل.
۶-۹ تصویب طرح‌های پیشنهادی از سوی متخصصان و علاقه‌مندان.
۷-۹تصویب طرح‌های تحقیقاتی و نمایشگاهی، اطلاع‌رسانی و… .
۸-۹ تصویب آیین‌نامه انتشاراتی، نمایشگاهی،اطلاع‌رسانی و پژوهشی.
ماده ۱۰٫ اعضای هیأت مدیره:
اعضای هیأت مدیره تماشاگه (موزه) مطبوعات عبارتند از:
۱-۱۰ رئیس یا نماینده موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
۲-۱۰رئیس یا نماینده اداره کل موزه‌های بنیاد مستضعفان و جانبازان.
۳-۱۰ رئیس مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
۴-۱۰ یک نفر مطلع و متخصص به انتخاب معاون امور مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
۵-۱۰ نماینده کتابخانه ملی.
ماده ۱۱٫ رئیس تماشاگه (موزه):
رئیس تماشاگه (موزه) با تصویب اعضای هیأت مدیره برای مدت ۴ سال انتخاب می‌شود و انتخاب مجدد وی بلامانع است.
ماده ۱۲٫ جایگاه و وظایف رئیس موزه:
رئیس موزه بالاترین مقام اداری و اجرایی تماشاگه (موزه) است و مسوولیت نظارت بر حُسن جریان امور و وظایف محوله به عهده اوست.
ضمنا وظایف رئیس تماشاگه (موزه) به شرح زیر است:
۱-۱۲ اجرای مفاد اساسنامه و مصوبات هیأت مدیره و کوشش در جهت پیشبرد اهداف آن و گسترش فعالیت‌ها.
۲-۱۲ تهیه و تنظیم برنامه‌های اجرایی جاری و بلند مدت و پیشنهاد به هیأت مدیره با توجه به اهداف، مصوبات و مقررات مربوطه.
۳-۱۲ تنظیم بودجه سالانه و ارایه آن به هیأت مدیره برای تصویب.
۴-۱۲ پیشنهاد طرح‌های تشکیلاتی و آیین‌نامه‌های اداری و مالی به هیأت مدیره برای تصویب.
۵-۱۲ارایه گزارش عملکرد سالانه به هیأت امنا و هیأت مدیره.
۶-۱۲ تأمین و تجهیز تماشاگه (موزه) به منظور ارایه خدمات و تحقق اهداف و وظایف.
۷-۱۲ پیشنهاد استخدام نیروی انسانی به هیأت مدیره.
۸-۱۲ دعوت از پژوهشگران و متخصصان برای همکاری با تماشاگه (موزه).
۹-۱۲ ایجاد ارتباط با نهادهای مرتبط برای همکاری با تماشاگه (موزه).
۱۰-۱۲ اجرای اموری که از سوی هیأت امنا و هیأت مدیره به عهده وی گذاشته می‌شود.
۱۱-۱۲ رئیس تماشاگه (موزه) می‌تواند براساس تشکیلات مصوب معاون یا معاونانی داشته باشد و با تصویب هیأت مدیره تمامی یا قسمتی از اختیارات خود را به یکی از معاونان خود تفویض کند.
۱۲-۱۲ صدور احکام مدیران و مسوولان تشکیلات مصوب.
ماده ۱۳٫ مقررات مالی:
تماشاگه (موزه) مطبوعات از نظر مقررات مالی و معاملاتی تابع تصمیم هیأت امنا است و منابع مالی آن عبارتند از:
۱-۱۳ اعتبار سالانه از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان.
۲-۱۳ کلیه اموال منقول و غیرمنقول و وجوه نقدی که توسط اشخاص حقیقی و حقوقی به تماشاگه (موزه) مطبوعات واگذار و یا به حساب آن به عنوان کمک یا هدیه و نظایر این‌ها واریز می‌شود.
۳-۱۳ درآمد حاصل از انتشارات.
۴-۱۳سایر درآمدها که ناشی از ارایه خدمات نمایشی، پژوهشی و اطلاع‌رسانی مرتبط با اهداف و وظایف تماشاگه مطبوعات است.
ماده ۱۴٫ انحلال:
در صورت انحلال این موسسه تماشاگه (موزه) مطبوعات کلیه اموال و موجودی این مجموعه به شرط استقلال و حفظ هویت و به همین عنوان به کتابخانه ملی داده خواهد شد.
ماده ۱۵٫ تغییر و تفسیر اساسنامه:
هر گونه تغییر وتفسیر در اساسنامه به پیشنهاد هیأت مدیره و به تصویب هیأت امنا صورت می‌پذیرد.
ماده ۱۶٫ تعداد مواد و بندها:
این اساسنامه در ۱۶ ماده و ۶۷ بند در سال ۱۳۷۷ به تصویب هیأت امنای تماشاگه (موزه) مطبوعات رسید.
