ارزیابی ریسک فاکتورهای ارگونومیکی در یک شرکت تولیدی با استفاده از مدل تصمیم گیری تاپسیس

مقدمه: تکنیک تاپسیس به ­عنوان یکی از روش­های تصمیم­گیری چند معیاره، به تصمیم­ گیرندگان کمک می­کند تا مشکلات را سازماندهی و تحلیل، و گزینه ­ها را اولویت­ بندی کنند. در این تحقیق ریسک فاکتورهای ارگونومیکی مؤثر بر سلامتی در یک شرکت تولیدی در سال ۱۳۹۳ به کمک روش آرت ارزیابی شده و بر اساس نتایج، با روش تاپسیس سالن­ های مختلف کارخانه از نظر اولویت اقدام اصلاحی و بهینه ­سازی ارگونومیک شرایط کار، دسته ­بندی شدند.
روش انجام کار: مطالعه حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی و مقطعی است. شرایط در هفت سالن یک کارخانه تولید آرکوپال، با مجموع تعداد ۱۳ نوع وظیفه، مطالعه گشت. جهت جمع ­آوری داده­های دموگرافیک افراد، از پرسش­نامه ه­ای محقق ساخته و برای ارزیابی ریسک فاکتورهای ارگونومی از روش ارزیابی وظایف تکراری (ART) استفاده شد. روش تصمیم­ گیری تاپسیس نیز به­ منظور اولویت­ بندی واحدهای کاری جهت اجرای اقدامات اصلاحی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ­ها نیز با نرم ­افزار آماری SPSS V.20 و Matlab صورت پذیرفت.
نتایج: نمره نهایی روش ART دارای میانگین ۰۷/۳۰ با انحراف استاندارد ۴۳/۱۲می­باشد. در میان ۲۴۰ مورد بررسی شده، ۱۷۹ مورد (۶/۷۴%) در سطح خطر بالا و ۸/۱۳% در سطح خطر متوسط ارزیابی شدند. نتایج آرت تاپسیس (ART-TOPSIS) نشان داد سالن لهر در اولویت اول اقدام اصلاحی و سالن درجه ­بندی در آخرین سطح اقدام قرار گرفته است.
نتیجه­ گیری: نتایج تحقیق نشان از موفقیت کاربرد روش تاپسیس در ارگونومی و حل چالش­ های مهندسی فاکتورهای انسانی دارد. به نظر می­رسد ارائه راهکارهای اصلاحی ماکرو و میکروارگونومی به همراه مشارکت کارگران، مبتنی بر نتایج علمی روش­های تصمیم­گیری می­تواند اثر بخشی فزاینده­ای جهت ارتقای سطح سلامت در واحدهای صنعتی در پی داشته باشد.

مدیریت مقاله