تغییر در رفتار عوامل تولیدکننده؛ اصولی‌ترین راه مواجهه با پسماندها

مدیر گروه فرآوری پسماند پژوهشکده محیط زیست گفت: اصولی‌ترین راه مواجهه با پسماند، تغییر در رفتار عوامل مولد آن یعنی عوامل تولیدکننده پسماند است و یکی از ابزارهایی که باعث تغییر رفتار در سطح وسیع جامعه می‌شود، آموزش فراگیر و موثر است.

مهندس محمد پناهنده در گفت‌وگو با خبرنگار «محیط زیست» خ منطقه گیلان، با بیان اینکه استان گیلان به دلیل ویژگی‌های طبیعی از جمله حساس‌ترین و شکننده‌ترین مناطق کشور به لحاظ معیارهای محیط زیستی است، اظهار کرد: چنین حساسیت و آسیب‌پذیری بالایی بیانگر آن است که در این منطقه از کشور ملاحظه معیارهای حفاظت از محیط زیست دارای اهمیت بسیار بالایی است.

وی افزود: در این راستا یکی از معضلات اصلی محیط زیست استان گیلان، حجم بالای تولید پسماند و شیوه‌های مواجهه اصولی با آن است.

وی ادامه داد: در میان شهرهای استان گیلان، رشت به عنوان پرجمعیت‌ترین شهر استان، براساس گزارش طرح جامع پسماند استان، روزانه بطور متوسط ۱٫۲ تن پسماند تولید می‌کند که حدود ۷۲۹ کیلوگرم آن پسماندهای تر و فسادپذیر است.

پناهنده با اشاره به اینکه یکی از ویژگی‌هایی که معضل پسماند را از دیگر معضلات محیط زیستی متمایز می‌کند متعدد بودن عوامل تولید آن است، تصریح کرد: هیچ فرد و یا هیچ فعالیت انسانی نیست که در روز پسماند تولید نکند. هرچند که میزان تولید پسماند افراد و فعالیت‌های مختلف متفاوت است و حتی کیفیت آنها نیز با هم فرق می‌کند ولی در نهایت آنچه که اتفاق می‌افتد، تجمع زمانی آنها طی روز، هفته، سال و … است که اگر پالایش و تصفیه و تجزیه آنها را در شرایط فعلی جامعه امروز (با جمعیت بسیار زیاد و فعالیت‌های بسیار گسترده) فقط به طبیعت بسپاریم، توان طبیعی، پاسخگوی تجزیه و تعدیل آنها نبوده و در نتیجه انواع تخریب و آلودگی آب، هوا، خاک، پوشش گیاهی و جانوری و انواع مسائل مربوط به بهداشت و سلامت انسانی ظهور و بروز خواهند یافت.

وی اضافه کرد: در مواردی مانند پسماند که عوامل دخیل در آن بسیار متعدد هستند، اصولی‌ترین راه مواجهه با آن، تغییر در رفتار عوامل مولد آن یعنی عوامل تولیدکننده پسماند است و یکی از ابزارهایی که باعث تغییر رفتار در سطح وسیع جامعه می‌شود، آموزش فراگیر و موثر است.

پناهنده گفت: آموزش فراگیر به این معنا که شامل همه عوامل تولید پسماند شود و آموزش موثر به معنای آن است که محتویات آموزشی براساس نیازمندی‌های مخاطبان تعریف و به گونه‌ای ارائه شود که قادر به تغییر رفتار آنها شود.

مدیر گروه فرآوری پسماند پژوهشکده محیط زیست با بیان اینکه براساس تجارب، مدیریت پسماند در بسیاری از نقاط جهان، حلقه اول ساماندهی اصول پسماندها، جلب مشارکت عمومی از طریق آموزش شهروندان و تغییر نگرش آنها نسبت به موضوع محیط زیست بطور عام و نسبت به پسماند به طور خاص است، افزود: مهمترین عرصه مشارکت مردم در زمینه مدیریت پسماند، شرکت فعال و موثر آنها در مرحله کاهش تولید و تفکیک از مبدا پسماند است.

وی ادامه داد: نتایج چنین مشارکتی، زمینه‌ساز ترویج و گسترش صنایع بازیافتی و همچنین بالارفتن بهره‌وری کارخانجات کمپوست در تولید کود آلی است.

وی اضافه کرد: تجارب موجود در ارتباط با عملکرد کارخانجات کمپوست در استان گیلان، بیانگر آن است که عدم تفکیک گسترده پسماندها، مهمترین عامل کاهش بهره‌وری اینگونه سرمایه‌گذاری‌هاست که باعث شده این کارخانجات نتوانند متناسب با ظرفیت برنامه‌ریزی شده خود عمل کنند.

پناهنده خاطرنشان کرد: یکی دیگر از نتایج بسیار مهم آموزش و گسترش فرهنگ تفکیک از مبدا، تغییر مسیر حجم زیادی از پسماندهای تر و فسادپذیر از محل‌های دفن به محل‌های بازیافت مانند کارخانجات کمپوست است که می‌تواند اقدام اصلاحی بسیار مهمی در بهبود وضعیت محل دفن پسماند سراوان در شرایط فعلی باشد که با مشکلات محیط زیستی فراوان بویژه در زمینه‌های تولید شیرابه و گازهای مدفن مواجه است.

مدیر گروه فرآوری پسماند پژوهشکده محیط زیست بیان کرد: با توجه به اهمیت جلب مشارکت مردمی در ساماندهی اصول پسماند، آموزش فراگیر و موثر شهروندان باید بطور تخصصی و حرفه‌ای و براساس موازین علمی صورت گیرد تا جامعه از نتایج آن، در جهت حفاظت بهتر محیط زیست و ارتقای سطح بهداشت عمومی بهره‌مند شود.

 

 

پایگاه خبری بهداشت و ایمنی و سلامت

ماهنامه مهندسی حفاظت از حریق

منبع: پایگاه خبری دانشجویان ایران (ایسنا)