آتش نشانان به منطقه بحران زده نمی روند

 مقدمه :

با توجه به اینکه سازمان آتش نشانی در کارگروه مدیریت بحران قرار دارد، کلیه پرسنل از نحوه استفاده از دستگاه های امداد و نجات و نحوه نجات افراد در بحران ها آگاهی کامل دارند اما متاسفانه طبق آماری که به صورت اتفاقی از آتش نشانان گرفته شده بیش از ۹۰درصد آتش نشانان از مسائلی که بعد از بحران ها به وقوع میپیوندد آگاهی کاملی ندارند

 

لذا سوالات زیر همیشه در بین آتش نشانان مطرح بوده است.

• چرا آتش نشانان شناختی از بیماریهای شایع در مناطق بحران زده ندارند؟
• برای پیشگیری از ابتلاع به بیماری های عفونی شایع به وجود آمده در مناطق بحران زده چه باید کرد؟
• آتش نشانان اعزامی به منطقه بحران زده برای مقابله با بیماری های ویروسی شایع پرو فیلاکسی شده اند؟
• آموزش های لازم جهت کنترل آنافیلاکسی به آتش نشانان داده شده است؟
• آیا آتش نشانان روشهای تصفیه آب در زمان های بحران را می دانند؟

در دنیا ۴۰ نوع بلایای طبیعی(حوادث غیر مترقبه) شناخته شده است که ۳۲ نوع آن در ایران به وقوع میپیوندد و از این حیث جزو ۱۰ کشور اول بلاخیز جهان شناخته شده و در قاره آسیا از نظر بروز بلایای طبیعی مقام چهارم را دارا می باشیم.

هر حادثه غیر مترقبه ای بسته به ماهیت آن علاوه بر خسارت همه جانبه اولیه، مشکلات بهداشتی و درمانی ثانویه نیز به بار می آورد.

 

در زمین لرزه ها، سیل ها، تهاجمات نظامی گسترده به شهرها اغلب با تخریب زیرساخت های بهداشتی و اقتصادی از جمله :

• تخریب سیستم فاضلاب
• قطع آب آشامیدنی
• قطع برق، گاز، تلفن
• ایجاد اختلال در امر ارائه خدمات اجتماعی
• عدم امکان جمع آوری زباله ها و در نتیجه تجمع زباله های خانگی
• اجساد جان داران باقی مانده در محل
• ایجاد باتلاق و برکه های موقی

مجموع این عوامل باعث میشود، کانون مناسبی برای ایجاد اپیدمی بیماهای عفونی فراهم گردد

 

((علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد))

 

بیماری های عفونی شایع در مناطق بحران زده به دو گروه تقسیم بندی میگردند:

 

• URTI عفونتهای تنفسی فوقانی

بیش از ۱۵ درصد موارد التهاب گلوی حاد توسط باکتری ها انجام میشود، آنفولانزا و زکام نوع سخت تر و سیستماتیک تری از این بیماری است که دستگاه تنفسی را مورد حمله قرار می دهد

• GI عفونتهای مانند اسهال ، استفراغ و . . .

اغلب عفونت های دستگاه گوارش به علت تغییر در رژیم غذایی رخ میدهد، انگل ها، ویروس ها و باکتری ها میتوانند باعث عفونتهای دستگاه گوارش شوند.

 

ویروس ها، باکتری ها و انگل ها موجودات زنده ای هستند که در اطراف ما زندگی می کنند، آنها در آب و خاک هم وجود دارند، پس آگاهی داشتند از نحوه نظافت محیط الزامی است.

 

بیماری های ویروسی شایع در مناطق بحران زده : (نام و جزئیاتی از تعدادی از بیماری ها)

 

سل :

مهمترین منبع عفونت، بیمار مبتلا به سل ریوی که سرفه میکند و معمولا دارای گسترده خلط مثبت است، سرفه در چنین فردی باعث ایجاد ذرات کوچک عفونی می شود که این ذرات از ترشحات تنفسی با قطری معمولا کمتر از ۵ میکرومتر و حاوی باسیل های سل تشکیل شده اند، هر سرفه قادر است تا ۳۰۰۰ ذره عفونی را تولید کند که این ذرات عفونی همچنین میتواند از طریق صحبت کردن، عطسه کردن، تف کردن و آواز خواندن در هوا منتشر شده و مدت ها در هوا باقی بماند.
تابش مستقیم نور خورشید ظرف مدت ۵ دقیقه باسیل های سل را میکشد اما این ارگانیسم ها می توانند مدت ها در تاریکی زنده بمانند به همین دلیل است که انتقال معمولا در محیط های بسته صورت می پذیرد، ذرات عفونی مذکور به حدی کوچکند که مکانیسم دفاعی برونش ها و مجاری تنفسی عبور کرده و به محلی که تکثیر باسیل ها و عفونت ها انجام میشود میرسد.

راههایی که سل از طریق آنها منتقل نمی شوند:

سل از طریق غذا، آب، تماس جنسی، تزریق خون یا نیش حشرات انتقال نمیابد.

طاعون:

طاعون نوعی بیماری عفونی باکتری بین انسان و حیوانات است که توسط جودگان و کک آنها به سایر حیوانات و انسانن منتقل میشود این بیماری در طول تاریخ انسانهای زیادی را به هلاکت رسانده است و تجربیات گذشته نشان داده است که گاهی کانون فعال طاعون به مدت ۱۰ دسال یا بیشتر غیر فعال و خاموش  گردیده و ناگهان به صورت انفجاری و مجددا فعال و موجب ابتلاع جوندگان و انسان شده است.

 

مالاریا:

مهمترین بیماری انگلی و یکی از مسائل مهم بهداشتی تعدادی از کشورها بخصوص  مناطق گرمسیری دنیاست.
این بیماری به صورت عفونت حاد در بیشتر موارد وخیم و گاهی طولانی با ویژگی های تب متناوب و لرز، کم خونی و بزرگی طحال یا گاه با ویژگی های ساده و کشنده دیگری خود نمایی میکند.

انگل مالاریا توسط یک تیره از پشه به نام آنوفل به انسان انتقال میابد که این تیره شامل چندین گونه است.

 

کزاز:

کزاز نوعی بیماری عفونی است که از طریق ورود نوعی باکتری در بدن ایجاد میشود، این باکتری در خاک، کودهای حیوانی و فلزات پوسیده بیشتر دیده میشود و با ورود آن به بدن ، باکتری های مذبور رشد و تولید سم خواهد کرد.
این باکتری از طرق یک بریدگی یا زخم باز به بدن وارد می شود، اغلب این باکتری ها از طریق زخم سوراخ شده عمیق ناشی از اشیاء تیز مانند چاقو یا ناخن فرد را آلوده میکند.

گال:

یک بیماری مسری همراه با خارش شدید است که این خارش جوش های ریز قرمز رنگی را ایجاد میکند، این بیماری از هجوم یک انگل به نام گال به بدن ایجاد میشود.

بیشتر علائم بیماری گال به دلیل پاسخ ایمنی بدن ما به این کرم، بزاق کرم، تخم و مدفوع کرم گال است، خارش شدید و بی امان یک علامت غالب از بیماری پوستی گال است، عامل گال میتواند در تمام سنین با همه نوع درآمد سطح جامعه تاثیر بگذارد.

وبا:

وبا یک بیماری اسهالی است که توسط باکتری ایجاد میشود این بیماری بیشتر در آب وجود دارد و از تریق خوردن آب آلوده پس از عبور از معده و روده تکثیر پیدا میکند و موجب ترشح سم و افزایش سطح آب و املاح از دیواره روده میشودکه باعث علامت اسهال همراه است، بنا بر این میکروب از طریق مدفوع انسان در محیط پخش می شود و می تواند آب و غذا را آلوده کند.

تب زرد :

بیماری تب زرد توسط نوعی پشه که آلوده به ویروس تب زرد است منتقل می شود، این پشه با نیش زدن انسان های آلوده به تب زرد نقش حامل ویروس را ایفاء میکند و این ویروس را به انسانها و پستانداران سالم منتقل میکند، قسمتی از آفریقا و آمریکا جنوبی شایع ترین مکان ها برای ابتلا به این بیماری می باشد.

تب زرد یک بیماری حاد و کشنده است و حدود ۸۵ درصد افراد مبتلا به آن میمیرند.

مننژت:

مننژیت التهاب پوشش اطراف مغز و نخاع است این حالت معمولا بر اثر یک عفونت ایجاد می شود، عفونت اغلب در کودکان، نوجوانان و بزرگ سالان کم سن و سال اتفاق می افتد، همچنین افراد مسن و افرادی که مدتها به مشکلات جسمانی مانند ضعف سیستم ایمنی دچار بوده اند نیز در معرض خطر قرار دارند.

مننژیت چگونه به وجود می آید؟

مننژیت ویروسی توسط ویروس ها ایجاد می شود و مننژیت باکتری هایی توسط باکتری ها، گاهی مننژیت توسط سایر میکروارگاسم ها یا برخی دارو ها به وجود می آید، که البته این نوع مننژیت بسیار نادر است، مننژیت مسری است این بیماری می تواند از طریق سرفه، عطسه و از طریق تماس بدنی منتقل شود.

 

سالک:

یک نوع بیماری عفونی است که بر روی پوست ایجاد می شود، این بیماری بدون تب و درد است که طول مدت بیماری یکسال است که پس از یکسال بیماری بهبود میابد، ولی جای زخم باقی خواهد ماند.

عامل این بیماری لیشمانیا نامیده می شود که موجود تک سلولی است و جزو باکتری ها نیست، لیشمانیا در بدن موش زندگی می کند و توسط  نوعی پشه ریز به نام پشه خاکی از بدن موش به بدن انسان انتقال میابد.

آنفولانزا:

آنفولانزا  یک بیماری ویروسی است که بخش های بالایی مجراهای تنفسی را درگیر می کند، این بیماری به ناخود آگاه رخ می دهد و نشانه هایی مانند تب، کوفتگی و درد بدن، سردرد، خستگی، از دست دادن اشتها، سرفه خشک و گلوی دردناک را بروز می دهد.

 

روش های پیشگیری برای بیماری ها

 

ردیف	بیماری	پروفیلاکسی
۱	سل	نور مستقیم خورشید جهت ضد عفونی کردن
۲	طاعون	واکسن
۳	مالاریا	قرص کلرکین
۴	کزاز	واکسن
۵	گال	رعایت بهداشت
۶	وبا	تصفیه آب
۷	تب زرد	واکسن
۸	مننژیت	واکسن
۹	سالک	استفاده از حشرکش ها
۱۰	آنفولانزا	واکسن

 

روش های تصفیه آب در منطق بحران زده :

• گندزدایی با جوشاندن آب
• گندزدایی با کمک نور خورشید
• گند زدایی با استفاده از کلر و مشتقات کلر

 

گندزدایی با جوشاندن آب:

جوشاندن روش فیزیکی و اولین روش گند زدایی آب شرب بوده است.

گندزدایی به روش جوشاندن برای آب صاف شده یا ته نشین شده روشی  پر کاربرد در شرایط اضطراری است، جوشاندن مطمئن ترین روش برای حذف تمام عوامل بیماری زا به خصوص انواع انگل ها مثل ژیاردیا و غیره به ویژه در منابع آب سطحی و آب چاهها است، با جوشاندن به مدت ۱ تا ۲ دقیقه در سطح تراز دریا، ۵ تا ۲۰ دقیقه وابسته به ارتفاع از سطح دریا اکثر عوامل بیماری زا مثل باکتری ها و ویروس ها و کیست های آنتامویا هیستولیتیکا و ژیار دیا حذف می شود. بعد از جوشاندن هوا دهی و در صورت نیاز کمی نمک به آن اضافه شود.

 

گندزدایی با کمک نور خورشید:

گندزدایی با نور خورشید اغلب از جمله روش های ساده، در دسترس و بدون نیاز به تجهیزات پیچیده و قابل اجرا در محل مورد نیاز است، که از طریق تاثیر پرتو UVA و فرم های فعال اکسیژن تولید شده در اثر ترکیب پرتو UVA با مولکولهای اکسیژن محلول موجود در آب و تاثیرات حرارت ناشی از اشعه مادون قرمز نور خورشید قابل انجام است، ترکیب این سه عامل در گندزدایی آب بسیار موثر است.

بطری پلاستیکی شفاف از جنس پلی اتیلن تریفتالات (PET) مانند بطری های نوشابه خانواده (نه شیشه یا پلی ونیل کلراید(PVC) ) مهمترین وسیله مورد نیاز این روش است.

قبل از استفاده از بطری ها برای اولین بار، ابتدا آنها را با آب و کمی مایع ظرفشویی بشویید، در مرحله بعد سه چهارم بطری را از آب پر کنید و در بطری را محکم ببندید و در حدود ۲۰ ثانیه آن را تکان دهید، این عمل باعث میشود که اکسیژن موجود در یک چهارم باقی مانده بطری به خوبی در آب محلول شود و با حضور اکسیژن عمل گندزدایی تسریع شود، در مرحله بعد بقیه بطری را پر کنید و در جای ثابت آنها را در برابر نور خورشید قرار دهید، بطری ها باید در وضعیت افقی در معرض نور خورشید قرار بگیرند در حالی که روی آنها به طرف خورشید است(این جهت در ایران رو به جنوب است) بهتر است بطری ها در جایی قرار بگیرند که نور خورشید را منعکس کند(مثلا روی فویل آلومینیومی براق یا روی یک تکه شیروانی آهنی).

با هفت ساعت تابش نور خورشید، اشعه ماورای بنفش آن موجب تولید شکل های مختلف اکسیژنفعال میشود که سبب از بین رفتن میکرو ارگانیسم ها می شود ضمن اینکه خود اشعه ماورای بنفش نیز مستقیما ضد عفونی کننده است.

نکته:

در صورتی که هوا بیش از ۵۰درصد ابری باشد بطری ها باید به مدت ۲ روز در جای خود باقی بماند

 

استفاده از کلر و مشتقات کلر برای گندزدایی آب:

کلرزنی ساده ترین و بهترین راه تصفیه آب در شرایط اضطراری است، چون ارزان است در دسترس است و به آسانی قابل تهیه است در حذف عوامل بیماری زا و بهبود کیفیت باکتریولوژیک آب بسیار موثر است.
در شرایط اضطراری که دسترسی به آب سالم برای افراد غیر ممکن است برای استفاده از آب غیر قابل اعتماد، یکی از ساده ترین روش ها، استفاده از قرص های کلر دارای هسته خنثی کننده کلر مازاد است، استفاده از آب ژاول و مایع سفیدکننده در صورت در دسترس نبودن سایر مشتقات کلر هم امکان پذیر است، علاوه بر ضرورت تامین زمان تماس کافی حداقل ۲۰ الی ۳۰ دقیقه ای برای گند زدایی، وجود کلر باقی مانده ۵% میلی گرم در لیتر هم برای گندزدایی ضروری است.
گندزدایی و تصفیه آب به کمک آب ژاول و وایتکس دارای ۵٫۵ تا ۶ درصد کلر مورد استفاده در منازل ( ۲ تا ۴ قطرع وابسته به شفافیت و کدورات آب امکان پذیر است.

 

نتیجه گیری:

آتش نشانانی که به کمک حادثه دیدگان میروند باید از سلامت خود اطمینان داشته باشند و بدون ترس از ابتلا به بیماری های شایع در مناطق بحران زده به وظیفه خود عمل نمایند، با استفاده از آموزش رعایت بهداشت، آگاهی دادن در خصوص بیماری های شایع در بحران و پروفیلاکسی کردن آنها در مقابل بیماریهای ویروسی و باکتریایی میتوان از هزینه های سنگین پیشگیری کرد.