اصول پیشگیری ازحریق درانبارها

مقدمه :

بانگاهی به تاریخچه انباروانبارداری درکشورهای صنعتی ملاحظه می شودکه انبارومسائل مربوط به بهره برداری بهتر ازآن بعدازجنگ جهانی دوم مورد توجه قرارگرفت درآن زمان مسئله مهم ومورد نظرتسهیل وتسریع عملیات انبار نبودن کالا ، افزایش ضریب استفاده ازفضا وبالا بودن حفاظت و ایمنی درانبارها بوده این روند که به ساخت واستفاده ازتجهیزات مختلف جهت حمل ونقل وانبارنمودن کالا انجامید ، ازسال ۱۹۶۵ میلادی وارد مرحله جدیدی شد واستفاده ازارتفاع زیاد درانبارهابه کمک تجهیزات پیشرفته تر رایج گردید . هدف ازاین کاراستفاده هرچه بیشترازارتفاع به جای سطح بمنظورکاهش هزینه نگهداری واحدکالا ونهایتا حل مشکل انبارنمودن کالا درمراکزتولید انبوه بود .

متاسفانه درکشورمابه مسئله انباروبویژه حفاظت ونگهداری صحیح اقلام مختلف کالاومواد اولیه توجه چندانی  نمی شود ، صرفنظرازکم توجهی مسئولین انباروکارخانجات شاید بتوان یکی ازعلل عمده راعدم تمایل صنعتگران وسازندگان داخلی به تهیه وساخت انواع مختلف تجهیزات مربوط به انباردانست . این موضوع باعث گردیده تامدیرانی که تاحدودی بهبود وضعیت انبارهای خودرامورد توجه قرارداده اند عملا نتوانند تجهیزات مورد نیازخودرابراحتی انتخاب وتهیه نمایند ودرنتیجه خودراسا اقدام به طراحی وساخت بعضی ازوسایل وتجهیزات کنند ، بدیهی است این کالا علاوه براقتصادی نبودن درتوان همه آنها نیست بنابراین وسایل لازم باکیفیت وکارائی مطلوب تهیه نمی شوند نتیجه این مسائل ، نارسائیها واشکالات فراوانی است که درانبارهای مابوجود آمده است ، استفاده غیرموثرازفضای انبارضایعات حاصل ازعدم بکارگیری روشهای صحیح حمل ونقل انبارنمودن کالا حوادث واتفاقات ناگوار ناشی ازعدم رعایت مسائل ایمنی فقدان نظم وترتیب ساده وابتدایی که دراکثرانبارهای مابه چشم می خورد نمونه هایی ازاشکالات مذکوراست وجودچنین اشکالاتی ازیکطرف ونبودن منابع وکتب فارسی دراین زمینه که بتواند مورد استفاده دست اندرکاران طراحی سیستم فیزیکی انبارقرارگیرد ازطرف دیگر، باعث شدند که تصمیم مامبنی برپاسخگویی به نیازهاصورت پذیرد تا ازاین طریق اهم مطالب مورد نیازدراختیارعلاقمندان قرارگیرد .

تعریف انبار:

انبارمحلی برای نگهداری کالاهاومواد است درصنعت برای نگهداری مواد اولیه ، کالاهای نیم ساخته ، محصولات یاواحد تولیدی ، قطعات یدکی دستگاهها وماشین آلات واجناس اسقاط ودرتجارت بمنظورنگهداری اقلام وکالاهای خریداری شده برای توزیع وفروش ازانباراستفاده    می شود .

نقش انباردراقتصادکشور:

درصدقابل توجهی ازدرآمد ناخالص ملی هرکشور، بصورت مواد اولیه ، محصول نیم ساخته وکالا ساخته شده درانبارها نگهداری می شود ، البته نقش انباردراقتصاد کشورهای مختلف متفاوت است درکشورهای پیشرفته انبارها حلقه هایی اززنجیرتولید ، توزیع ومصرف می باشند وبدینوسیله تولید انبوه کارخانه هاو صنایع بدست مصرف کنندگان داخلی رسیده یا به مراکزصادراتی منتقل می شود دربرخی کشورها نظیرایران که واردات کالاها ومواد مختلف ، درصد زیادی ازنیازکشورراتشکیل می دهد ، انبارها بطورعمده نقش واسطه رادرانتقال کالا ازمبادی ورودی کشوربه مناطق مختلف وسپس توزیع محلی به عهده دارند . افزایش ناگهانی واردات ، که به دنبال افزایش قیمت نفت درسالهای ۵۲-۱۳۵۱ صورت گرفت ودرچند سال بعد نیزروند تصاعدی خود راادامه داد ، باعث شد تابمیزان قابل توجهی برتعداد انبارهای کشورافزوده شود بعنوان مثال درحالیکه درسالهای       ۵۲ -۱۳۵۱ ظرفیت سردخانه های کشوربسیارمحدود بود ، بارشد واردات مواد غذایی منجمد ،     هم اکنون ظرفیت سردخانه هاییکه دراین مورد فعال هستند به بیش ازصدهزارتن رسیده است اگرچه چنین روندی صحیح نیست لکن تاثیرقابل توجهی براهمیت انبارهادروضعیت فعلی کشورهارامشخص  می سازد .

نقش انباردرتجارت :

انباریکی ازپایه های اصلی تجارت محسوب می شود ، زیراقسمت اعظم سرمایه شرکتهای تجارتی راموجودی انبارهاتشکیل می دهد هرکالابرای مصرف کننده ازدونظردارای ارزش است :

 

۱-   قابلیت کاربرد

۲-   قابلیت دسترسی

قابلیت کاربرد به طراحی وساخت محصول بستگی دارد .

قابلیت دسترسی فیزیکی نیزازعوامل مهمی است که درارزش کالانقش موثری دارد .

منظورازقابلیت دسترسی موجودبودن کالادرمحلی است که به آن نیازمی باشد به عنوان مثال : یک قطعه یخ درقطب شمال فاقد ارزش ودرمناطق استوایی دارای ارزش زیادی است .

مصرف کننده قابلیت کاربرد وسهولت دسترسی راباهم می خواهد یکی بدون دیگری ، کالارافاقد ارزش می کند وپیوستگی این دوعامل بایکدیگر، ارزش کل کالارابالا می برد دراین جاست که انبارنقش عمده خودرا نشان می دهد .

نقش انباردرصنعت :

فعالیت وتلاش صنایع وکارخانه ها ، تهیه مواد اولیه مختلف وساخت وتولید محصول می باشد درهرکارخانه انبارهای مختلفی ازقبیل : انبارمواد اولیه ، انبارموادنیم ساخته ، انبارمحصول ، انبارابزارآلات ، انبارقطعات یدکی دستگاهها ، انبارقالب ، انبارملزومات ، انبارضایعات وغیره وجود دارد .

فعالیت اصلی هرکارخانه تولید وساخت کالااست اما معمولاً مشاهده می شود که به انبارونحوه نگهداری کالاها ومواد درکارخانه هاتوجهی نمی شود ، درصورتیکه وضعیت انبارهای یک کارخانه تاثیرقابل توجهی برامورجاری آن دارد باتوجه به نقش عظیم صنایع درفعالیتهای اقتصادی هرکشورواینکه حجم زیادی ازسرمایه کارخانه ها بورت کالادرانبارها نگهداری می شود ضرورت توجه به انبارومسائل مربوط به آن در صنایع روشن می گردد بمنظوردرک اهمیت این موضوع    می توان به درصد موجودی انبارازکل دارائیها وارزش ویژه درصنایع مختلف اشاره نمود .