بررسی وضعیت برنامه ارزیابی ایمنی و بهداشت در شرکت های منتخب

چکیده:

مقدمه:

ایمنی و بهداشت از موضوعات کلیدی و مهم در مدیریت منابع انسانی است. در سیستم انسان، ماشین و محیط کار،انسان یکی از مهم ترین اجزای سیستم با توجه به ویژگی های منحصر به فردش از جایگاه والایی برخوردار است. در مدیریتامروزی وجود برنامه، سیستم و تعامل آنان با یک دیگر از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر این اساس بررسی وضعیت برنامهارزیابی ایمنی و بهداشت در شرکت های منتخب در دستور کار قرار گرفت.

اهداف:

هدف کلی، بررسی وضعیت برنامه ارزیابی ایمنی و بهداشت در شرکت های منتخب و اهداف ویژه بررسی وضعیت برنامهارزیابی ایمنی و بهداشت در شرکت های منتخب به تفکیک موضوع و ارتباط آن با پارامترهای مختلف مانند شرکت، تعداد کارکنان، و…است.

روش:

مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی و جامعه آماری ۲۰ شرکت منتخب شهر تهران و روش انجام کار شامل مطالعه میدانی،تهیه چک لیست چک لیست تدوین شده )بخش صنایع و کار ایالت واشنگتن آمریکا است و شامل ۲۲ سوال و محتوی موضوعات بررسی خطر، پی گیری و کنترل خطر، آموزش ایمنی و بهداشت، مدیریت و سرپرستی، مدیریت و رهبری و مشارکت کارکنان است(، هماهنگی با واحدهای اجرایی جهت آگاهی از موضوع، تکمیل چک لیست توسط کارشناس متخصص و مجرب، جمع آوری داده ها، تجزیه، تحلیل و پردازش اطلاعات و ارایه نتایج است.
بحث، نتایج: بالاترین امتیاز کسبب شبده مربوط به موضبوعات یک فرآیند در محیط کار برای ارزیابی حوادث و شببه حوادث برای تعیین علت حادثه موجود است، نقش ها و مسوولیت های ایمنی و بهداشت مشخص و معین بوده و به فرد ویژه ای محول گردیده اسبت، فرد تعیین شبده، به عنوان مسبوول ایمنی و بهداشت، دانش، اطلاعات و مهارت کافی و لازم برای اجرای وظایف خود را دارد و برنامه آموزش مداوم ایمنی و بهداشت، جهت همه کارکنان، متناسب با وظایف شغلی آنها فراهم می گردد با ۰۰۰ درصد اختصاص دارد.
پایین ترین امتیاز کسب شده مربوط به موضوعات یک سیستم گزارش خطر و رد یابی سیستم در محیط کار وجود دارد، هنگامی که یک تغییر در وسایل، تجهیزات، مواد یا فرآیندها رخ می دهد، بررسی خطر مرور شده و ارتقا می یابد با ۷٫۶۷ و برای موضوعات ایمنی و بهداشت، خط مشی شفاف، ایجاد گردیده است و مدیران، از خط مشی ایمنی و بهداشت محافظت نموده و منابع مورد نیاز به آن را تامین می نماید با ۰۰ درصد اختصاص دارد.
بالاترین درصد امتیاز به . شرکت با ۰۰۰ درصد و پایین ترین درصد امتیاز به ۲ شرکت با ۰۶۰ . و ۲ شرکت با ۷۷۶۷ درصد اختصاص دارد. ، بالاترین درصد امتیاز به مباحث آموزش ایمنی و بهداشت ۵۷۶۲ ، مدیریت و سرپرستی ۵٫۶۷ ، پی گیری و کنترل خطر ۵۷۶۷ مشارکت کارکنان ۵۰۶۵ ، بررسی خطر ۰۷۶۷ و مدیریت و رهبری ۰٫۶۲ درصد است.

 

ایمنی در مفهوم کلی در امن و امان بودن یا سالم و سلامت بودن و رستگاری و مصونیت داشتن معنا شده است. تاریخ ایمنیبا تاریخ خلقت بشر همگون و همراه است و مدنیت در راستای نیاز انسان به ایمنی ایجاد شده است، لذا مهم ترین مسئله بشر امروز در جهت تامین حداقل ایمنی مادی خود رویارویی با حوادث و سوانح و به عبارت دیگر جلوگیری و پیش گیری از وقوع آنها است.
ایمنی و بهداشبت از موضبوعات کلیدی و مهم در مدیریت منابع انسانی است. در مدیریت امروزی وجود برنامه، سیستم و تعامل  آنان با یک دیگر از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در سیستم انسان، ماشین و محیط کار، انسان با توجه به ویژگی های منحصر به فرد، یکی از مهم ترین اجزای سیستم بوده و از جایگاه والایی برخوردار است.
ایمنی به دو صورت عمومی و اختصاصی مفهوم پیدا می نماید. ایمنی عام شامل تشکیلات ایمنی در سیستم از لحاظ نیروی انسانی و ساختار اداری، شرایط نظم و انضباط کارگاهی، وضعیت دستورات ایمنی، آموزش کارکنان، شرایط عبور و مرور ایمن و بسیاری از مفاهیم مانند هشدارها، پوسترها و… است.
ایمنی اختصاصی شامل ایمنی ساختمان و انبارها، ماشین آلات، ابزار، وسایل نقلیه، برق، حریق و فردی است.
در محیط های کاری با وجود ماشین آلات و ابزار فراوان، اغلب کارکنان در معرض خطرات گوناگون قرار دارند. با پیشرفت فن آوری و افزایش کاربرد ماشین در تولید نیز مخاطرات و احتمال بروز حوادث در این گونه محیط ها، افزایش می یابد. هدف از ایمنی، شناسایی و برآورد اشتباهات و ارایه راه حل برای پیش گیری از اشتباهات مجدد است. ایمنی به طور صد در صد و مطلق وجود نداشته و در عمل هیچ گاه حاصل نخواهد شد، از این رو گفته می شود ایمنی، حفاظت نسبی در برابر خطرات است.
مطالعات و اقدامات اجرایی ایمنی شامل مراحل تعریف و شناسایی خطرات، ارزیابی خطر، بررسی راه های حذف خطر، انتخاب راه حل مناسب و انجام اقدامات کنترلی است.
مسایل و مشکلات ایمنی دارای ابعاد سه گانه ۰- فنی و فیزیکی )مربوط به بررسی دستگاه ها و ابزارها در محیط کار از نظر ایمنی(، ۲- رفتاری و روان شناسی )مربوط به مصرف کننده ها و نوع مصرف غیر ایمن یا ایمن آنها از وسایل و ابزارها در محیط کار( و ۷- فرهنگی و اجتماعی )مربوط به فرهنگ استفاده از وسایل و تجهیزات( است. روش های اجرای ایمنی شامل دو بخش پایه و اساسی )بیشتر بر روی تجهیزات و امکانات فیزیکی محیط کار مثل دستگاه ها، انرژی مصرفی ساختمان و… اعمال می شوند( و مکمل )بیشتر روی عامل انسانی در سیستم اعمال می شود، مثل آموزش( است. بر این اساس بررسی وضعیت برنامه ارزیابی ایمنی و بهداشت در شرکت های منتخب در دستور کار قرار گرفت.

اهداف:

هدف کلی: هدف کلی، بررسی وضعیت برنامه ارزیابی ایمنی و بهداشت در شرکت های منتخب است.
اهداف ویژه:بررسی وضعیت برنامه ارزیابی ایمنی و بهداشت در شرکت های منتخب به تفکیک موضوع و ارتباط آن با پارامترهای مختلف مانند شرکت، تعداد کارکنان، و…است.

 

روش:

مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی و جامعه آماری ۲۰ شرکت منتخب شهر تهران و روش انجام کار شامل مطالعه میدانی، تهیه چک لیست چک لیست تدوین شده )بخش صنایع و کار ایالت واشنگتن آمریکا است و شامل ۲۲ سوال و محتوی موضوعات بررسی خطر، پی گیری و کنترل خطر، آموزش ایمنی و بهداشت، مدیریت و سرپرستی، مدیریت و رهبری و مشارکت کارکنان است(، هماهنگی با واحدهای اجرایی جهت آگاهی از موضوع، تکمیل چک لیست توسط کارشناس متخصص و مجرب، جمع آوری داده ها، تجزیه، تحلیل و پردازش اطلاعات و ارایه نتایج است.

نتایج بحث:

چک لیست مربوطه به . موضوع مختلف بررسی خطر، پی گیری و کنترل خطر، مدیریت و سرپرستی، مدیریت و رهبری و مشارکت کارکنان اختصاص دارد.
سوالات مختلف در موضوعات مختلف در زیر آمده است.

الف- بررسی خطر:

بررسی کامل همه وظایف و فرآیندها، برای شناسایی پتانسیل خطر و اقدامات حفاظتی مورد نیاز انجام شده است . بازرسی های ایمنی بهداشتی وسایل و تجهیزات، به طور منظم انجام شده و همه نواقص به موقع اصلاح می گردند . یک سیستم گزارش خطر و رد یابی سیستم در محیط کار وجود دارد . هنگامی که یک تغییر در وسایل، تجهیزات، مواد یا فرآیندها رخ می دهد، بررسی خطر مرور شده و ارتقا می یابد .
یک فرآیند در محیط کار برای ارزیابی حوادث و شبه حوادث برای تعیین علت حادثه موجود است .

ب- پی گیری و کنترل خطر:

همه الزامات خط مشی های ایمنی و بهداشت، نقش ها و شیوه های اجرایی کار ایمن در محیط کار موجود است . استاندارد کنترل های مهندسی، اداری و شیوه های اجرایی اقدامات پیش گیرانه در محیط کار موجود بوده و متناسب برای انواع خطرات صنعت است . وسیله حفاظت فردی فراهم شده، استفاده شده، تعمیر و نگهداری می گردد .
اقدامات عملی، جهت نظم و نظافت صحیح کارگاهی در محیط کار، پی گیری می شود . سازمان، موقعیت کاری اضطراری شامل مراقبت های پزشکی متناسب برای صدمات کارگران را آماده نموده است .

پ- مدیریت و سرپرستی:

اهداف و وظایف برای برنامه ایمنی و بهداشت ایجاد شده و به اطلاع همه کارکنان رسیده است . نقش ها و مسوولیت های ایمنی و بهداشت مشخص و معین بوده و به فرد ویژه ای محول گردیده است .
فردی به عنوان مسوول ایمنی و بهداشت تعیین گردیده و اختیار و منابع کافی جهت اجرای وظایف محوله را دارد . وظایف و خط مشی های ایمنی و بهداشت اعمال شده و اقدامات اصلاحی برای نتایج رفتارهای غیر ایمن به کار گرفته شده اند .

ت- آموزش ایمنی و بهداشت:

فرد تعیین شده، به عنوان مسوول ایمنی و بهداشت، دانش، اطلاعات و مهارت کافی و لازم برای اجرای وظایف خود را دارد . برنامه آموزش مداوم ایمنی و بهداشت، جهت همه کارکنان، متناسب با وظایف شغلی آنها فراهم می گردد . حداقل سالی یک بار، برنامه های ایمنی و بهداشت سازمان، مرور گردیده و در صورت لزوم برنامه متناسب با تغییرات، اجرایی می گردند .

 

۲ بالاترین امتیاز کسبب شبده مربوط به موضبوعات یک فرآیند در محیط کار برای ارزیابی حوادث و شبه حوادث برای تعیین علت حادثه موجود اسببت، نقش ها و مسبوولیت های ایمنی و بهداشببت مشببخص و معین بوده و به فرد ویژه ای محول گردیده اسبت، فرد تعیین شبده، به عنوان مسبوول ایمنی و بهداشبت، دانش، اطلاعات و مهارت کافی و لازم برای اجرای وظایف خود را دارد و برنامه آموزش مداوم ایمنی و بهداشبت، جهت همه کارکنان، متناسب با وظایف شغلی آنها فراهم می گردد با ۰۰۰ درصد اختصاص دارد.

-۷ پایین ترین امتیاز کسب شده مربوط به موضوعات یک سیستم گزارش خطر و رد یابی سیستم در محیط کار وجود دارد، هنگامی که یک تغییر در وسایل، تجهیزات، مواد یا فرآیندها رخ می دهد، بررسی خطر مرور شده و ارتقا می یابد با ۷٫۶۷ و برای موضوعات ایمنی و بهداشت، خط مشی شفاف، ایجاد گردیده است و مدیران، از خط مشی ایمنی و بهداشت محافظت نموده و منابع مورد نیاز به آن را تامین می نماید با ۰۰ درصد اختصاص دارد.
.- در جدول و نمودار زیر امتیازات کسب شده به تفکیک موضوع آمده است.

 

۲ بالاترین درصد امتیاز به . شرکت با ۰۰۰ درصد و پایین ترین درصد امتیاز به ۲ شرکت با ۰۶۰ . و ۲ شرکت با ۷۷۶۷ درصد اختصاص دارد.