به مناسبت روز آتش‌نشان

وقتی که دشمن به پالایشگاه آبادان حمله هوایی کرد، آتش نشانان منطقه و شهرهای اطراف برای مهار آتش به پالایشگاه رفتن که در حین عملیات خاموش کردن آتش، پالایشگاه مجدداً توسط هواپیماهای دشمن بمباران شد که موجب به شهادت رسیدن تعداد زیادی از آتش نشانان گشت.

 طرح تعیین روز آتش نشان و ایمنی هم در سال ۱۳۷۹ توسط ستاد هماهنگی و امور ایمنی و آتش نشانی کشور پیشنهاد شد و توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور تایید شد.

این روز با هدف ترویج ایمنی و پیشگیری حوادث در سطح کشور و همینطور یادآوری حماسه آفرین‌ها و از خود گذشتگی‌های آتش نشانان میهن عزیزمان در عرصه دفاع مقدس نام گذاری شده است، جا دارد که یاد همه آتش نشانان غیور و شهید در راه خدمت به خلق و میهن را گرامی بداریم، همچنین یادی کنیم از آتش نشانان شهید در فاجعه پلاسکو و دیگر عزیزان.

به همین مناسبت موضوع برنامه کالای ایرانی (تولید تجهیزات آتش نشانی) است.

تجهیزات آتش نشانی یا تجهیزات اطفاء حریق دارای طیف گسترده ای از ابزار است که هرکدام نقش خاصی در خاموش کردن آتش دارد و امروز در همین باره گفتگو خواهیم کرد.

با حضور دو میهمان: آقای مهندس محمد رضا نجفی و آقای مهندس سید منصور امامی

آقای مهندس امامی: درود بر شما و اجازه میخواهم روز ایمنی و آتش نشانی تبریک عرض ‌کنم خدمت کلیه فعالان این حوزه و بویژه آتش نشانان پرتلاش که موجبات آسایش و خاطر مردم فراهم می‌کنند.

آقای مهندس نجفی: سلام عرض میکنم به شما و همه شنوندگانی که از طریق رادیو به این برنامه گوش میکنند. بنده همه عرض تبریک دارم خدمت همه فعالان حوزه ایمنی و آتش نشانی به خصوص تمام آتش نشانان و کسانی که در واقع نوک پیکان و درخط حمله این داستان برای اطفاء حریق هستند و در واقع میتونم بگویم که ایثار می‌کنند و در این راه جان خود را در معرض خطر قرار می‌دهند.

مجری: امروز می‌خواهیم در خصوص تجهیزاتی که در کشور تولید می‌شود و تا چه اندازه میتواند مفید و کارآمد باشد، راجع به استانداردهای این محصولات و اینکه تحت چه الگویی تولید می‌شوند و در نهایت از تولید کننده‌های عزیزمان می‌خواهیم که چگونگی وارد شدن به این حرفه و شروع کار خود را برای ما توضیح دهند.

آقای مهندس امامی: شرکت ما از سال ۱۳۷۸ شروع به تولید کرد و در حال حاضر ۲۰ سال است که در این حوزه فعالیت داریم، اهدافی که برای ما مهم بوده است بیشتر تمرکز بر تولید محصولات ایرانی که بتواند جایگزین موثری برای تولیدات خارجی باشد که تا اون تاریخ به شدت وارد کشور می‌شد و مورد مصرف صنایع مختلف به ویژه صنایع زیر مجموعه نفت بود، ما این هدف‌ها را آغاز کردیم که به تدریج بتوانیم تولیداتی به لحاظ کیفی و در سطح بین المللی تولید بکنیم که مورد قبول استانداردهای قوی شرت نفت قرار گیرد و خوشبختانه این اتفاق افتاد و به جرات می‌توانیم بگوییی که توانستیم قسمت قابل توجه از نیازهای صنایع به ویژه صنایع نفت را برآورده سازیم.

مجری: قبل از شما مجموعه‌هایی بودن که وارد این عرصه باشند، یا شما اولین مجموعه ای هستید که آغاز به کار در این حوزه نمودید؟

آقای مهندس امامی: یقیناً بودند مجموعه‌هایی که در این عرصه وارد شده بودند، منتها ما با توجه به هدف گذاری که کردیم و خواستیم که جایگزین تولیدات خارجی بشویم، با رعایت استانداردها سعی در ارائه محصولات با کیفیت برای پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها نمودیم، اول خودمان بر استانداردها مسلط شدیم و سپس توانستیم در خیلی از محصولاتمان نه تنها این استانداردها را رعایت کنیم که با کمک موسسه استاندارد توانستیم استانداردهای مختلف تدوین کنیم و استانداردها را اخذ کنیم.

مجری: خیلی دوستان عزیز این موضوع مهم است که کالایی که خریداری می‌کنیم از کالاهایی نباشد که توسط تولید کنندگان زیرزمینی ساخته شده باشد و دارای استاندارد نباشد، به خصوص در مورد مسائلی که با جان انسانها در ارتباط است و تجهیزات ایمنی و آتش نشانی یکی از این موارد مهم است.

آقای مهندس نجفی خواهشمند ام ما را با شرکتتان و نوع کارتان بیشتر آشنا کنید.

آقای مهندس نجفی: در سال ۱۳۸۷ به کمک برادرم در شهرک صنعتی نصیر آباد، واقع در رباط کریم (۱۰ سال بعد از مجموعه آقای مهندس امامی که لازم به توضیح است، ایشان شکسته نفسی می‌فرمایند و سابقه کاریشان بالای ۲۵ یا ۳۰ سال می‌باشد.

در واقع میتوان گفت آقای مهندس منصور امامی پدر معنوی این تجارت در ایران می‌باشد، ایشان کسی است که این تولیدات را شروع کرده و با استانداردسازی و نوشتن استانداردها و کدها، جزء پیشگامان این صنعت هستند.

قبل از ایشان هم بودند کسانی که در این حوزه فعالیت داشتند ولی بیشتر تامین کننده بودند و محصولات را از خارج کشور وارد می‌کردند، حتما تلاش‌های این دوستان نیز مفید و ارزشمند بوده است ولی خب میتوان گفت که خط شکن داستان‌ها آقای مهندس امامی بودند.

ما بعد از دوستان تقریبا ۱۰ سال بعد شروع به کار کردیم در شهرک صنعتی نصیر آباد و الان حدودا ۱۱ سال است که در این حوزه فعالیت داریم و بیشتر پروژه‌هایی که کار کردیم صنعتی و نفتی و یا زیر مجموعه نفت بوده است اخیراً در پروژه‌های شهری نیز وارد شده ایم و خب میدونید که آتش نشانی تهران، چند سال است که خوب فعال شده و الزامی برای ساختمان‌های بالای ۵ طبقه ایجاد کرده که بدون اخذ تأییدیه آتش نشانی تهران، مجوز پایان کار دریافت نمی کنند و این قبل از این نبوده، حتی ساختمان‌های بلند مرتبه ای که وجود دارد در تهران هیچ کدام و اکثراً فاقد این داستان بوده، ولی الان به کمک دوستان بهتر شده ولی هنوز که هنوزه جا برای کار خیلی داره.

مجری: یعنی الان این ساختمان‌هایی که فرمودین باید دارای چه تجهیزاتی باشند؟

آقای مهندس نجفی: حداقل باید سیستم آبی داشته باشن که ساده ترینش میشه ی پمپ + چند تا جعبه آتش نشانی + شیلنگ که من نگاه کردم دیدم که تو راهرو استودیو شما بود.

عرض به حضورتان این حداقل که عرض می‌کنم همراه با چند تا کپسول آتش نشانی می‌توانم بگم که جبهه اول مبارزه با آتش تشکیل میده و خیلی هم مهم تا نیروهای امدادی برسن و همون اتفاقی که تو جنوب کشور افتاد و کپسول کار نکرد من خودم به وفور دیدم حتی تو شهرک صنعتی خودمون، چهار سال پیش آتشی که صورت گرفته، که میشد با دو تا کپسول خاموش کنیم و اطفاء صورت بگیره و این اتفاق نیافتاد و سه یا چهار کارخانه کلاً ویران شد که بعد دیگه از رباط کریم- تهران- ماشین آلات فرستادن که کمکی نمی شد به این موضوع کرد- ی زمانی هست که در واقع زمان طلایی هست که شما تو اون زمان طلایی باید بتونی عملیات اطفاء انجام بدی.

مجری: اگر مهار بشه تا نیروی امدادی برسه، کفایت میکنه؟

آقای مهندس نجفی: صد در صد مهار بشه- می‌خوام بدونید که این کارخونه‌هایی که آتش گرفتن و از بین رفتن در واقع از سوختگی ناشی از اتصالی برق ایجاد شد. یعنی خیلی راحت با ی آموزش کوچک و داشتن چند تا کپسول میشد این قضیه کمتر از ۲۰ دقیقه رفع و رجوع بشه.

مجری: آقای مهندس امامی، آقای نجفی تو صحبت‌هاشون از شما بعنوان پدر معنوی یا خط شکن نام بردن خیلی برام جالبه شاید هم برای مخاطب‌هامون هم جالب باشه که شما بعنوان یک خط شکن گام‌های اولیه چگونه برداشتید چه الگوهایی از چه محصولات کشور برداشتید چگونه کار آغاز کردید؟

آقای مهندس امامی: البته من متشکرم از آقای نجفی، لطف دارن که اینو فرمودن در خصوص سوالی که فرمودین، ما اولین مطلبی که در واقع در بدو تأسیس شرکت بهش توجه کردیم اینه که اهدافی برای خودمون تعریف کردیم که اون رسیدن به جایگاهی، که بتونیم جایگزین و جانشین تجهیزاتی که از خارج وارد می‌شد، باشیم. همانطور که خودتان هم اشاره کردین تجهیزات آتش نشانی علاوه بر اینکه خوب باید عمل اطفاء انجام بدهد، بایستی خودش به اندازه کافی ایمن باشه که آتش نشانی که می‌خواد از اون استفاده بکنه با آسودگی خاطر این تجهیزات استفاده کنه یعنی خودش در معرض خطر قرار نگیره. در نتیجه استانداردهایی که تجهیزات آتش نشانی استفاده میشه جز گروه استانداردهای بسیار بالا هستند در دنیا و خیلی بهشون توجه میشه در کشورهای پیشرفته- بحث تجهیزات آتش نشانی جز استانداردهای رده ۱ هستند که در واقع ازشون استفاده میشه و با توجه ویژه ای که شرکت ما به این قضیه داشت این بود که بتونیم به لحاظ فنی خودمون رو ارتقاء بدیم، به همین دلیل در واحد خودمون جز اولین کارهایی که کردیم واحد R&D بود که تأسیس کردیم که واحد R&D وظیفش این بود که راجع به این تجهیزات تحقیق بکنه- بررسی بکنه- نمونه‌ها ببینه.

خوشبختانه همکاری بسیار وسیعی در این خصوص صورت گرفته.

مجری: نمونه‌ها از کدام کشورها بوده ؟

آقای مهندس امامی: خب بیشتر امریکا بوده و اروپا – یعنی تجهیزات بسیار مرغوب، معمولاً امریکایی هستند و اروپایی کمتر از کشورهای دیگر میان الان هم هنوز این حالت داره.

مجری: تجهیزات زیادی هست که مردم دلشون می‌خواد بدونند مثل ماسک- کپسول و عینک و لباس آتش نشانی- شیلنگ- نردبان- چیزهایی از این دست، شما کدوم از این محصولات تولید می‌کنید؟

آقای مهندس امامی: بیشتر تجهیزات مکانیکی تولید می‌کنیم مثل شیرآلات- نازل‌ها- تجهیزاتی که در پالایشگاه‌ها- پتروشیمی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیره- سیستم‌های اطفاء حریق اتوماتیک.

مجری: آقای نجفی شما که پروژه‌های شهری گرفتید شما چه تجهیزاتی تولید می‌کنید؟

آقای مهندس نجفی: عارضم خدمتتون که اگه بخوایم با هم ی دسته بندی کوچکی داشته باشیم- مواردی که شما نام بردید جز موارد ایمنی میشه نام برد- شامل کلاه، ماسک، لباس و در واقع شرکت ما تولید کننده در زمینه تجهیزات اطفاء حریق است و در زمینه تجهیزات ایمنی ما تولیدی نداریم.

البته مثلاً می‌تونم بگم Safety Shower & Eyewash  (دوش و چشم شوی ایمنی) داریم یا مثلاً تجهیزاتی مثل بادنما ولی تجهیزات ایمنی فردی مثل ماسک، کلاه، لباس و این تجهیزات در واقع ما تولید کننده نیستیم.

ما تجهیزاتی که تولید می‌کنیم- ساده ترینش جعبه‌های آتش نشانی، قرقره‌های آتش نشانی، انواع نازل‌های آتش نشانی- ی توضیح کوچیک هم بدم خدمت دوستانی که ی مقدار از این فضا دور هستند ما به چند طریق می‌توانیم این آتش خاموش بکنیم- اگر که ی مثلث آتش در نظر بگیریم که سه ضلعش اکسیژن- ماده سوختنی و گرما است ما از هر جبهه به یکی از این اضلاع مثلث در واقع خطاب قرار بدیم و از بینش ببریم تونستیم آتش اطفاء کنیم.

در نتیجه اطفاء حریق می‌تونه بوسیله آب باشه که این آب باعث میشه این ماده سوختنی از ببین بره و هم گرما از بین بره- هم می‌تونه توسط پودر باشه که اون در واقع اکسیژن می‌گیره و ماده سوختنی از بین می‌بره- البته پودر انواع مختلفی داره- می‌تونه از طریق گازها باشه گازهای Co2 و یا گازهای FM200– اون میاد هم در واقع اکسیژن از بین می‌بره هم گرما می‌گیره در نیتجه شما می‌توانیم در اطفاء گازی، آبی، پودر و چند مدل اطفاء دیگه هم باشید. در اطفاء آبی بیشتر محصولاتی تولید می‌کنیم که در شهر و صنعت استفاده میشه- عرض کردم جعبه‌های آتش نشانی- نازل‌های آتش نشانی- شیرآلات- شیرهای ایستاده آتش نشانی و محوطه ای و جاهایی که نگهداری گازوئیل- مازوت که مواد سوختنی تولید می‌کنند، تجهیزات سیستم فوم تولید میکنیم مثل فوم پورر- فوم میکر- فوم چمبر.

مجری: در خصوص فوم‌ها ازش عبور نکنیم، توضیح می‌فرمایید؟

آقای مهندس نجفی: تجهیزاتی مثل آتش‌هایی که از میعانات گازی و یا مواد قابل اشتعال مایع (مثل گازوئیل- مازوت) و یا هرچیزی شبیه این باعث آتش سوزی بشه شما نمیتوانید با آب اطفاء کنید به علت اینکه این‌ها از آب سبک تر هستن و اگر از آب استفاده کنید روی آب می‌آیند و آتش نشر پیدا میکند، همین اتفاقی که در پمپ بنزین‌های شهری می‌افتد، در این موارد از فوم استفاده می‌شود.

فوم به صورت پتو روی مایع اشتعال زا ، را می‌پوشاند و مانع رسیدن اکسیژن به آتش شده و آتش را خفه می‌کند.

مجری: در استفاده‌های شهری چه میزان کارایی دارند؟

آقای مهندس نجفی: تقریباً میتوانم بگویم که نه و هیچ استفاده ای ندارند، مایع‌هایی که ذکر شد در خانه و محل‌های مسکونی استفاده نمی شوند و در پروژه‌های شهری خیلی کم است البته در پروژه‌های شهری بزرگ مثل بیمارستان اگر مجبور باشید که برای سیستم دیزل، مخزن گازوئیل بزرگ داشته باشید که در هنگام قطع برق، برق اضطراری داشته باشید.

میتوان در آنجا از سیستم‌های فوم به عنوان وسیله ای برای اطفاء استفاده کرد ولی به طور کلی در استفاده‌های شهری مصرف کمی دارند.

اما در پروژه‌های زیر مجموعه نفت به علت استفاده دائمی از این نوع مواد اشتعال زا، اطفاء فوم بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد، شرکت ما این افتخار را دارد که در فاز ۱۴،۱۷ و ۱۸ پارس جنوبی توانسته برای اولین بار نمونه ایرانی اطفاء حریق فوم برای هلیدک‌های پرواز (سکوی قرار گیری هلکوپترها وسط دریا) تولید داخلی انجام دهد.

مجری: چرا کپسول‌های آتش نشانی مواد داخلش خشک میشه؟

آقای مهندس نجفی: کپسول‌های آتش نشانی که داخلش پودر هست باید هرسال بازرسی شود و هر ۱۰ سال هم تست هیدرو استاتیک روی آنها انجام شود، استانداردهای پودر آتش نشانی به گونه ای است که باید پودر به صورت مجزا باشه و حالت کلوخ شدن در آن ایجاد نشود و موقع رطوبت و نم هم به همدیگر نچسبن.

روی بدنه کپسول برگه ای هست که تاریخ شارژ اون خاموش کننده مشخص و خیلی مهم که حتما به موقع شارژ آن صورت بگیره.

مجری: آقای مهندس امامی از لحاظ کیفیت محصولاتی که تولید میکنید چقدر قابلیت رقابت با محصولات مشابه خارجی را دارد و کلا صادرات محور هستند یا خیر؟

آقای مهندس امامی: همانطور که قبلا خدمتتان عرض کردن ما با توجه به بخش R&D که داریم و کار زیادی که صورت گرفته، همیشه تلاش نموده ایم که محصولات کاملاً با نمونه‌های خارجی قابل رقابت باشه و امکان جایگزینی و صادرات نیز داشته باشد.

خوشبختانه این امکان در حال حاضر وجود دارد یعنی در بسیاری از موارد من به جرات می‌توانم بگویم که کالای تولید ما کاملا قابل رقابت با نمونه‌های اروپایی هست و حتی مواردی هم داشته ایم که طی تست‌هایی که توسط کارفرما صورت گرفته است، کالای ساخت مجموعه ما بسیار با کیفیت تر از نمونه خارجی آن مقصودم نمونه‌های سوئدی و آلمانی بوده است.

و تمام اینها به این دلیل است که کار زیادی روی این محصولات انجام گرفته و این امکان برای ما بوده که تست‌های متعدد در سطح خود مصرف کننده داشته باشیم.

حتی در نمایشگاه بین المللی نیز شرکت کرده و کالاهای ما بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

و اما در خصوص بحث صادرات متاسفانه به دلیل تحریم‌ها مشکلاتی در این زمینه ایجاد شده است برای صادرات باید استانداردهای بین المللی داشته باشیم که به علت تحریم‌ها متاسفانه امکان گرفتن این  استانداردها میسر نیست، اما من میتوانم اطمینان بدهم که محصولات اساسی تولید کرده ایم که کاملا با نمونه‌های اروپایی قابل رقابت می‌باشد.

مجری: در خصوص اتصالات توضیح می‌دهید که دقیقا چه کاری انجام میدهند؟

نمونه اش را مهندس نجفی فرمودند، نمونه آتش سوزی‌هایی در پالایشگاه‌ها داشتیم که مخازن به طور کلی سوخت (پتروشیمی بوعلی) که متاسفانه خسارات خیلی سنگینی به بار آورد به همین علت تجهیزی ساختیم به اسم سیستم فوم دوزینگ که وظیفه آن مخلوط کردن فوم با آب که اتفاقا ثبت اختراع هم در این خصوص گرفتیم و بسیار کارآمد است و من به جرات میتوان بگویم که اگر این تجهیز در مخازن استفاده میشد، یقیناً آتش سوزی در مراحل اولیه خود خاموش می‌شد.

به علت اینکه آتش در همان لحظات اول بسیار مهم است و اگر اطفاء نشود سریعاً گسترش پیدا میکند. این سیستم میتوانست در همان ابتدا از انتشار آتش و سرعت آن جلوگیری کرده همین طور سیستم اسپرینکلر که الان استاندارد ملی آن را نیز دریافت کرده ایم، اگر از این سیستم در ساختمان پلاسکو استفاده شده بود یقینا در همان لحظات اولیه از به وجود آمدن فاجعه آتش سوزی جلوگیری میشد.

یک نکته دیگر که سوال بود چرا خودروها کپسول ندارند، یک مشکل که در کشور عزیز ما وجود دارد، فرهنگ استفاده و فرهنگ بکار گیری تجهیزات آتش نشانی است که بسیار ضعیف می‌باشد، متاسفانه مردم آشنایی زیادی با این محصولات ندارند.

علاوه بر اون مجموعه‌هایی هستند که باید پاسخگو باشند و اینکه باید حافظ جان و مال مردم باشند.

مجری: آیا در پالایشگاه‌ها هم از تجهیزات ایمنی و آتش نشانی خارجی استفاده می‌شود یا به محصولات تولید داخل نیز بها داده میشود؟

آقای مهندس امامی: البته آمار خیلی دقیق در این خصوص وجود ندارد، ما در رابطه با تجهیزات سنگین پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها میتوانیم حدود ۷۰ یا ۸۰ درصد محصولات ایرانی تولید کنیم نیاز هست که حمایت بیشتری از محصولات تولید داخل شود تا بتوانیم با اقتدار بیشتری در این مسیر گام برداریم.

در پایان من تشکر میکنم از برنامه شما و اینکه وقتی را به این بحث اختصاص دادید همچنین از دست اندرکاران که بحث‌های ایمنی و آتش نشانی را دارند خواهشمندم توجه ویژه ای به تولیدات داخلی داشته باشند و در مملکت خودمان بسیار امکانات و افراد با تجربه و فنی وجود دارد که میتوانیم از حضورشان بهره مند گردیم.

به امید آینده بهتر برای این صنعت و مملکت عزیزمان.