تحلیل مهندسی اثر اسپری اسپرینکلر بر روی جریان‌های القایی حریق در راهروهای ساختمان

امیرحسین کشاورز، دکتری مهندسی انرژی هسته‌ای، معاونت پژوهشی مرکزعلمی کاربردی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران

amkeshavarzir@gmail.com

Sprinkler Sprays Effect Analysis on Fire Induced Doorway Flows

 

امروزه روش طراحی بر مبنای عملکرد Performance based methodologies حفاظت در برابر حریق در تمام دنیا رشدی صعودی داشته و در حال ترویج است. این امر ناشی از عدم توانایی کدهای مهندسی حریق در انجام محاسبات طراحی‌های مختلف معماری ساختمان است. سیستم اسپرینکلرهای آتش‌نشانی از مدت‌های طولانی به منظور اطفاء و محافظت و بالابردن سطح ایمنی در ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. متاسفانه روش‌های اندکی برای محاسبه اثرات اسپرینکلر بر روی سناریوهای مختلف آتش وجود دارد که بتواند با استفاده از تحلیل سناریوهای حریق، اثرات اسپرینکلر را مورد ارزیابی قرار دهد. همچنین روش‌های رایج آنقدر پیچیده و دشوار هستند که نمی‌توان به سادگی از آن‌ها بعنوان یک ابزار کارآمد مهندسی سنجش طراحی مبتنی بر عملکرد استفاده کرد. از این‌رو در این مقاله نتایج ارزیابی ۲۴ آزمایش حریق مقیاس کامل full scale fire tests که در مرکز تکنولوژی جهانی اطفاء حریق ساختمان Tyco Fire Suppression & Building Products Global Technology Center که به‌ منظور تعیین روشی ساده جهت محاسبه تاثیر سیستم اسپرینکلر محلی منفرد و ایجاد دبی جریان جرمی القایی بر روی حریق راهروهای ساختمان ارائه شده است، پرداخته می‌شود. آزمایشات نشان می‌دهد که اسپرینکلر دبی جرمی جریان بالک حریق راهرو را هنگامی که حریق دولایه از اسپری‌های اسپرینکلر دور باشد، کاهش می‌دهد. دبی جرمی جریان حریق ثابت بوده و توسط معادله ساده شناوری Buoyancy  که با استفاده از یک ضریب ثابت خنک‌کنندگی Constant Cooling Coefficient برابر با ۰٫۸۴ برای اسپرینکلر مدل Tyco LFII (TY2234) تصحیح می‌شود، قابل پیش‌بینی است.

 

مقدمه

سیستم‌های اسپرینکلر آتش‌نشانی از مدت‌های طولانی جهت مهیا نمودن زندگی ایمن و حمایت از اموال و دارائی عموم مردم استفاده می‌شوند. محافظت صحیح در برابر حریق یک ساختار معماری منحصر به فرد با ویژگی‌هایی که نمی‌توان با استفاده از طراحی‌های درحال اجرا از آن محافظت کرد، از چالش‌های مهندسان و معماران است و مهندسان برای حل مشکل طراحی و دفاع در برابر حریق، به سمت روش‌های عملکردی مبتنی بر طراحی پایه‌ای که خود نیازمند یک درک و تحلیل کامل گزارشات حریق و نیز توانایی و دانش پیش‌بینی رفتار حریق با استفاده از ابزارهای مهندسی رایج و مرسوم هنگام توسعه است، سوق یافته‌اند. لازم به ذکر است که تحقیقات بیشتری برای بهبود و گسترش این روش‌ها نیاز است. همچنین تجهیزات و کدهای مهندسی اندکی برای پیش‌بینی اثرات اسپری‌های اسپرینکلر وجود دارد. این پیچیدگی‌ها شامل پیش‌بینی تعامل بین اسپرینکلر و محیط بروز حریق و نیز تاثیر اسپرینکلر بر روند رشد حریق  می‌شود. [۱]

گزارشات مختلف تایید کرده‌اند که اکثر مرگ‌هایی که به وسیله حریق اتفاق می‌افتد، به دلیل استنشاق دود و نزدیک به دو سوم از این مرگ‌ها، به علت خفگی توسط دود در بیرون از اتاق اصلی اتفاق می‌افتد. توانایی پیش‌بینی تاثیر اسپری‌های اسپرینکلر بر گسترش گازهای حاصل از احتراق از منشاء حریق،  یک ابزار و مشخصه مهندسی با ارزش است. یک سری تحقیقات قبلی روی حرکت دود و تاثیر اسپری‌های اسپرینکلر انجام شده است، اما هیچ آدرس و نشانه‌ای از نتایجی که استفاده عملی از روشی بر مبنای اصول مهندسی است، وجود ندارد. [۲-۱۰]

در ابتدا بررسی و آنالیز داده‌ها خیلی پیچیده بنظر می‌رسد و بستگی به مشخصه قطر و سایز قطرات اسپری‌های اسپرینکلر که فقط با تکنولوژی‌های پیچیده و گران‌قیمت قابل‌اندازه‌گیری است، برآورد می‌شود. [۱۱-۱۲]اما دبی جرمی توزیع قطرات به عنوان متغیر اصلی محاسبات را که یک مشخصه غیرقابل اندازه‌گیری عملی و به عنوان پارامتر اصلی مهندسی برای پیش‌بینی بالک جریان که از درب در مدت حریق بیرون آمده، در هر واحد زمان به وسیله فرمول زیر بدست می‌آید: [۱۳]

در این فرمول:

C_D : ضریب تخلیه

W : عرض مجرا برحسب متر

ρ_∞ : چگالی برحسب (kg/m3)

T_∞ : محدوده‌ای دمایی برحسب کلوین

T_G : دمای لایه بالایی گاز برحسب کلوین

g : شتاب جاذبه زمین (m/s^۲)

H : ارتفاع برحسب متر m

Z_N : ارتفاع برحسب متر m

 

معادله ۱ قانون برنولی است که برای ساده‌سازی جملات سرعت، زمان، فشار و چگالی هیدرواستاتیک بیرون محفظه مورد استفاده قرار می‌گیرد. متغیر اصلی این آزمایش که در شرایط فشار ثابت، بین گاز لایه فوقانی داخل محفظه محصور شده دارای مقادیر متفاوت است. اختلاف فشار باعث می‌شود که هوای محصور شده به سمت بیرون تخلیه شود. سرعت سیال داخل راهرو با ارتفاع H تغییر می‌کند .انتگرال تابعی شامل سرعت سیال و زمان است که به وسیله تغییرات چگالی سیال محصور شده و مقدار عرض سطح راهرو به ارتفاع راهرو، سبب حرکت توده سیال به سمت بیرون می‌شود که به وسیله معادله زیر بیان می‌گردد.

برای تحلیل و آنالیز پارامترهای حریق، این بهترین فرمول جهت محاسبه دبی جرمی جریان برحسب دمای سیال است. با استفاده از قانون گازهای ایده‌آل، می‌توان پارامتر دما را در معادله ۲ جایگزین کرد و معادله اول را تصحیح کرد. این تصحیح فرمول به وسیله‌ مطالعات آزمایشی متعددی بازبینی شده است. استکلر (Steckler) به منظور تایید معادله ۱ نشان داد که جریانی که در راهرو ایجاد می‌شود، برای چهار مقدار توان حرارتی متفاوت (۳۱٫۶, ۶۲٫۹, ۱۰۵٫۳ and 158 kW)  در ۸ موقعیت حریق متفاوت با ۱۰ اندازه مختلف مجرای خروج برای تخلیه اندازه‌گیری کرد. نتایج آزمایشات او نشان داد که یک ضریب تخلیه با مقدار  CD= 0.73برای تصحیح محاسبات دبی جریان خروجی از اتاق، لازم و ضروری است. نتایج استکلر نشان داد که موقعیت حریق، اندازه دبی خروجی و توان حریق در معادله تاثیری ندارند. دانشمند دیگری به نام ناکایا (Nakaya) تاثیر اتاقی که متصل به اتاق اصلی است را با تاثیر حریق‌های بزرگ (با توان ماکزیممKW ۵۹۳) تحلیل کرد. ناکایا نشان داد که آزمایشات حتی وقتی که لایه داغ گاز فوقانی به سمت بیرون از اتاق می‌رود و دماهای بیشتری به وجود می‌آورد، نیز قابل اجرا است. اگرچه در این حالت ضریب تخلیه‌ای که در معادله ۱ باید استفاده کرد،.۶۸  خواهد بود. این مشخصه از پارامترهای مهندسی تاثیرگذار است که به سادگی و با تکیه بر دماهای آزمایشات سناریوهای حریق، قابل پیش‌بینی هستند. تحقیق درباره اسپری‌ها کمتر از مقدار CD= 0 داخل اتاق اصلی با استفاده از اسپرینکلر نمونه اصلی کلاسیک (معادله ۱) انجام نشده است. این کار باعث تجزیه تحلیل اسپرینکلر مبنای آزمایش به منظور پیش‌بینی دبی جریان القایی ایجاد شده توسط اسپرینکلر مدل Tyco LFII residential sprinkler (SIN TY2234) در تحلیل و آنالیز ضمنی حریق می‌شود.Tyco LFII  یک اسپرینکلر باK-factor=4.9  است. در این آزمایش به جزTG  و  ZN تمام پارامترها در معادله ثابت فرض شده است که انتظار می‌رود، در هر آزمایش اطفای حریق تغییر کنند. به علاوه پارامترCD  می‌تواند تغییر کند. چون مقدار این پارامتر از طریق آزمایش مشخص می‌شود. براساس داده‌های جمع‌آوری شده در این آزمایش اثبات شده ‌است که یک ضریب تصحیح به منظور پیش‌بینی دبی جریان خروجی ناشی بالک حریق که از راهرو خارج شده، وقتی جریان به صورت لایه‌ای stratified  است، باید در معادله یک وارد شوند. این مطالعات نشان می‌دهد که وقتی اسپرینکلر درحال پاشش است، دبی جرمی جریان خارج شده از راهرو حدود ۲۰درصد کاهش می‌یابد و این امر باعث خنک‌سازی  بیشتر اسپرینکلرها روی لایه‌های فوقانی گاز می‌شود. این مطالعات می‌تواند سرنخی برای تشخیص اثرات اسپری‌های اسپرینکلر روی حریق و دبی جریان خروجی از روزنه و مجراهای مختلف است. [۱۳]

مشخصات محل طرح آزمایشگاهی Experimental Design

در ۲۴ آزمایش که درTyco Fire Suppression & Building Products Residential Test Facility   انجام گرفته، تاسیسات مورد استفاده در آزمایشات دارای مشخصات زیر بوده‌اند: ۹٫۷۵ متر طول، ۹٫۸۸ متر عرض و ۲٫۴۴ متر ارتفاع که در شکل یک نشان داده شده است. ابعاد محفظه بر اساس استاندارد ULI1626 انتخاب شدند. اتاق آزمایش حریق با دو اسپرینکلر در برابر حربق محافظت شده است. اتاق شامل یک راهرو است که ۱٫۰۴ متر عرض و ۲٫۲۴ متر ارتفاع و سقف آن از سنگ گچ و دیوارهای چندلایه و مقاوم در برابر حریق و کف آن به صورت به هم پیوسته و مستحکم ساخته شده ‌است. تمام فضاهای خالی کنار راهرو که شامل منافذ است، به منظور جلوگیری از اتلاف جرم ناخواسته، ایزوله شده‌اند.

شکل-۱: لایه‌بندی و موقعیت تجهیزات آزمایش مجهز به ترموکوپل که درجه حرارت را اندازه‌گیری می‌کند و شامل ۱۳ ترموکوپل (bead diameter)  type-k با فاصله ۰٫۱۵ متر از کف و ۰٫۱۵ متر پایین‌تر از سقف راهرو. ترموکوپل شاخه‌ای شامل ۶ ترموکوپل type-k که از یکدیگر ۰٫۱۸ متر فاصله دارند. دو طرف شاخه پروب‌ها شامل ۶ پروب به فاصله ۰٫۸ جدا از هم است.

یک فضای مربعی شکل اندازه ابعاد ۰٫۴۶ متر شامل مخلوط هوا- پروپان که احتراق آنها به عنوان شبیه‌ساز حریق حالت پایدار در اتاق کنار راهرو در شکل ۱ نشان داده شده است. حریق شامل مخلوط هوا و پروپان انتخاب شده تا اثرات اسپری‌های اسپرینکلر بر روی نرخ گرمای آزادشده حریق را کاهش دهد. فرض شده ‌است که اسپری‌های اسپرینکلر اثرات قابل اغماضی روی میزان گرمای آزاد شده دارند. میزان سوخت و هوا با استفاده از کنتورهای حجمی اندازه‌گیری می‌شود که اجازه تنظیم اندازه و توان حریق، بمنظور حفظ استوکیومتری مخلوط را می‌دهد. چون از شرایط و حالت پایدار حریق استفاده می‌شود، به همین دلیل میان آزمون‌ها اختلاف کمی وجود دارد. داده‌ها در مدت ۳۰ دقیقه بعد از شروع احتراق، جمع‌آوری شده که به ما اجازه می‌دهد، حرارت‌دهی حالت پایدار گوسین (quasi steady state) داشته باشیم.

سه اندازه‌ متفاوت از توان حریق تست شدند. ۴۲ ±۵ kW, 75 ±۵ kW and 96 ±۵ kW . نرخ حرارت آزاد شده با تبدیل نرخ حجمی جریان سوخت به نرخ جرمی جریان، محاسبه می‌شود. ما نرخ جرمی جریات استفاده می‌نماییم تا میزان حرارت آزادشده در حریق را محاسبه نماییم. ۳ توان انرژی مختلف برای حریق انتخاب شده است. چون زمان زیادی برای فعال‌شدن یک اسپرینکلر در اماکن مسکونی در معرض آتش‌سوزی تلف می‌گردد و همچنین حالت پایدار مد نظر ما را پوشش می‌دهند. حریق با توان انرژی کوچک، دمای کافی برای فعال‌سازی اسپرینکلرها را تولید نمی‌کند. این عمل برای ایجاد امکان مقایسه عملکرد اسپرینکلر‌هایی که دمای فعال‌سازی پایین دارند و همچنین جمع‌آوری داده‌های تغییرات حریق‌‌های خیلی کوچک در مقایسه با حریق‌‌های بزرگ انجام شده است. بزرگترین اندازه حریق می‌تواند اسپرینکلر را در مدت زمان کوتاهی فعال کند. افزایش اندازه و میزان حریق مزیت قابل توجهی ایجاد می‌کند، چون تغییرات زمان برای فعال‌سازی را کوتاه خواهد کرد.

میزان حریق انتخاب شده در آزمایش از(steckler et al)  در محدوده بین ۳۰ تا ۱۵۸ کیلووات اتفاق افتاده که با اندازه حریق مورد بررسی قابل مقایسه است. از یک اسپرینکلر Tyco LFII pendent residential sprinkler (SIN TY2234) برای مطالعه و تحقیق استفاده شده است. تمام اسپرینکلرها دارای هد فشاری یکسان هستند که برای بالابردن میزان ثبات و پایداری شرایط در تمام آزمایشات است. اسپرینکلرها در ۲٫۴۴ متری دیواره و در نزدیک منبع حریق قرار گرفته و در شکل ۱ نشان داده شده است. این موقعیت انتخاب شده تا دورترین نقطه‌ای که اسپرینکلر براساس الزامات طراحی فاصله می‌تواند باشد، قرار بگیرد.

در طول تمام آزمایشات، تنها از یک اسپری اسپرینکلر استفاده شده است. در تمام آزمایشات میزان دبی حجمی جریان ۴۹٫۲ لیتر در هر دقیقه (۱۳ گالن در هر دقیقه) استفاده شده است. این کمترین میزان دبی حجمی جریان مجاز برایspacing  اسپرینکلر برای آزمایشات است. چون می‌خواهیم بدترین شرایط و سناریوهای حریق فرض شود. افزایش میزان جریان نشان‌دهنده آب بیشتر در فضای آزمون است و همچنین سبب تولید قطره‌های کوچک‌تر می‌شود که به صورت نظری باعث کاهش دبی جریان بیشتری در بیرون راهرو می‌شود. چون اسپرینکلرها به صورت دستی کنترل می‌شوند، فعال‌سازی خودکار دستگاه حذف می‌شود.

دمای راهرو و سرعت جریان با انشعابات شامل ۲ ترموکوپل با قابلیت حرکت دوطرفه و سنسور پروب دوگانه (هر دو ۱۷٫۸ سانتی‌متر از یکدیگر فاصله دارند و در شکل ۲ نشان داده شده است.) از یک وضعیت ثابت حریق برای ایجاد شرایط نامتغیر که استفاده از ابزارهای متحرک و نیز اندازه‌گیری به تعداد زیاد را فراهم می‌کند، استفاده شده است. اندازه‌گیری‌ها در ۶ موقعیت متفاوت انشعاب که با نقطه‌چین نمایش داده شده، انجام شده است و مجموعا تعداد ۳۶ دما و سرعت جریان در طول هر تست، ثبت شده و تمام ترموکوپل‌ها در طول آزمایش Type-K 24 gauge می‌باشند.

شکل-۲ : موقعیت و مکان پروب‌های اندازه‌گیری، دمای راهرو را نشان می‌دهد.

پروب‌های سرعتی دو جهته هم ردیف و هم تراز با جریان راهرو می‌باشند. فرض شده که خطوط جریان در تمام آزمایشات و تجزیه تحلیل‌ها در راهروها افقی بوده و به وسیله‌ معادله ۱ توسعه یافته‌اند. پروب‌ها اندازه‌ فشار استاتیک تولید شده به وسیله‌ جریان گاز را محاسبه و با اختلاف فشار خیلی اندک و ناچیز ناشی از جریان انتهایی downstream اندازه‌گیری و مقایسه می‌شود. اختلاف فشار به وسیله ترانسمیترهای فشار دوجهته فشار پایین، با دقت و صحت Omega PX655 high accuracy  اندازه‌گیری می‌شود. مساحت راهروها در تمام آزمایش‌ها ثابت نگه داشته می‌شود. هر یک از ۳۶ مورد اختلاف فشار ثبت شده و دمای اندازه‌گیری شده مرتبط با آن، برای محاسبه‌ شار جرمی جریان موضعی local mass flux استفاده شده‌ است. فرض این است که شار جرمی در لبه راهرو صفر است. از روشlinear interpolation method  برای پیداکردن ۱۰۰ شار جرمی در هر موقعیت اندازه‌گیری استفاده می‌شود. تمام مقدارهای بدست آمده در یک محدوده به هم پیوسته شار جرمی که برای محاسبه جریان جرمی تولید می‌شوند، تطابق مشترک دارند. نتیجه تمام این جریان‌ها که مثبت هستند (و از راهرو خارج می‌شوند) یک جریان جرمی mass flowبه سمت بیرون محفظه تولید می‌کند. برای تحلیل مناسب‌تر حریق بهتر آن است که در جملات برحسب دما، چگالی وارد شود و فرض شود گازهای لایه‌ بالایی بیشتر از هوا هستند. بنابراین استفاده از خواص هوا و قانون گازهای ایده‌ال، یک توزیع ساده برای چگالی برحسب دما به وجود می‌آورد. استفاده از این داده‌ها معادله زیر را برای شار جرمی جریان ایجاد می‌کند که برای تشخیص اندازه‌گیری جریان در آزمایش‌ها به کار می‌رود:

T دمای موضعی برحسب K و ΔP تغییرات فشار برحسب پاسکال است. ثابت‌های معادله‌ ۳ به وسیله چند ثابت عددی دیگر و ضرایب مشخص هواtotal mass flow out  به صورت زیر بدست می‌آید:

کهA_i  ، مساحت پیرامون هر نقطه جرمی برحسب (m^۲) است. ،         شار جرمی برحسب kg/m2s)) است که وقتی به سمت بیرون در حرکت می‌باشد، مثبت و وقتی به سمت داخل باشد، منفی است. شکل ۳ نشاندهنده طرح دو بعدی آزمایشات بدون وجود اسپرینکلر است که از داده‌های بدست‌آمده از اندازه‌گیری بوجود آمده‌اند. نتایج آزمایشات شکل ۳ نشان‌دهنده‌ میزان دبی جرمی جریان خروجی از  kg/s ۰.۷۲ و دبی جرمی جریان ورودی kg/s  ۰٫۷۰ است. نتایج آزمایشات شکل ۳ تعیین ارتفاع سطح را میسر می‌سازد. همچنین ارتفاع موقیت‌هایی از داخل راهرو که دبی جریان از مثبت به منفی تبدیل می‌شود را نیز می‌توان مشخص کرد. این ارتفاع در طول و عرض درب خروجی متفاوت و در میانگین ارتفاع به عنوان سطح ارتفاع خنثی گزارش شده است.

شکل-۳ : پلات دو بعدی دبی جریان راهرو را نشان می‌دهد. جریان منفی به طرف داخل و جریان مثبت نشان‌دهنده‌ دبی جریان خروجی است.

دمای لایه‌های گاز فوقانی توسط ۱۳ ترموکوپل شاخه‌۱۳ Type-K 24 gauge thermocouples  که در گوشه‌ اتاق قرار داده شده و در شکل ۱ نشان داده شده، تعیین می‌شود.[۱۴] ترموکوپل‌ها در ۰٫۱۵ متری یکدیگر و از ۰٫۱۵ متر پایین‌تر از سقف شروع و در ۰٫۳ بالای کف قرار دارند. دمای گاز لایه‌ فوقانی به وسیله پروفیل دمایی محفظه آزمایش‌ها محاسبه می‌شود که موقعیت تداخل لایه‌های دود را به وسیله‌ میانگین‌گیری دمای بالای محل تداخل دو لایه اندازه‌گیری می‌کند. ماکزیمم دمای گاز لایه فوقانی به میزان ۸٫۳۵ K محاسبه می‌شود. تعیین موقعیت تداخل لایه‌های دود با مشخص‌نمودن ۲ ارتفاع مختلف که بیشترین کاهش دمایی را داشته‌اند و متوسط‌گیری آن‌ها بدست می‌آید.

شاخه ترموکوبل شامل ۴ ترموکوپل به فاصله‌ ۰٫۶ متر از یکدیگر و اولین ترموکوپل ۰٫۵ متر بالاتر از کف قرار دارد. میانگین این دماها، دماهای محصور شده را بدست می‌آورد.

ادامه در شماره بعد …..

 

منابع

[۱] Gann, R.G., Babrauskas, V., Peacock, R.D., Hall, J.R., “Fire Conditions for Smoke Toxicity Measurement,” Fire and Materials, Vol. 18, pp. 193-199, 1994.

[۲] Cooper, L.Y., “The Interaction of an Isolated Sprinkler Spray and a Two-Layer Compartment Fire Environment,” International Journal of Heat and Mass Transfer, Volume 38, No. 4, pp. 679-690, 1995.

[۳] Bullen, M.L., “The Effect of a Sprinkler on the Stability of a Smoke Layer beneath a Ceiling,” Fire Technology, Vol. 13, No. 1, pp. 21-34, 1977.

[۴] You, H.Z., Kung, H.C., Han, Z., “The Effects of Spray Cooling on the Ceiling Gas Temperature at the Door Opening of Room Fires,” Fire Safety Science, Proceedings of the Second International Symposium, Hemisphere, NY, pp. 655-665, 1989.

[۵] Chow, W.K., and N.K. Fong. “Numerical Simulation on Cooling the Fire-induced Air Flow by Sprinkler Water Sprays,” Fire Safety Journal, Volume 17, pp. 263-290, 1991.

[۶] Morgan, H.P. “Heat Transfer from a Buoyant Smoke Layer Beneath a Ceiling to a Sprinkler Spray. 1. A Tentative Theory,” Fire and Materials, Vol. 3, pp 27-32, 1979. 19

[۷] Morgan, H.P. “Heat Transfer from a Buoyant Smoke Layer Beneath a Ceiling to a Sprinkler Spray. 1. An Experiment,” Fire and Materials, Vol. 3, pp 34-38, 1979.

۸) Alpert, R.L., “Numerical Modeling of the Interaction Between Automatic Sprinkler Sprays and Fire Plumes,” Fire Safety Journal, 9, pp. 157-163, 1985.

[۹] Forney, G.P., and McGrattan K.B., “Computing the Effects of Sprinkler Sprays on Fire Induced gas Flow,” Society of Fire Protection Engineers, Proceedings, International Conference on Fire Research and Engineering, Orlando, 1995.

[۱۰] Sheppard, D. T., “Spray Characteristics of Fire Sprinklers,” , Ph.D. Dissertation, Northwestern University, Evanston, Illinois, May 2002

[۱۱] Emmons, H.W., “Vent Flows,” Section 2-3, Third Edition, SFPE Handbook of Fire Protection Engineering, National Fire Protection Association, Quincy, MA, 2002.

[۱۲] Emmons, H.W., “Fire Induced Flow Through an Opening”, Combustion and Flame, 25. pp. 369-385, 1975.

[۱۳] Rockett, J.A., “Fire Induced Gas Flow in an Enclosure,” Combustion Science and Technology, 12, pp. 165-175, 1976.

[۱۴] Steckler, K.D., Quintiere, J.G., Rinkinen W.J., “Flow Induced by Fire in a Compartment,” NBSIR 82-2520, National Bureau of Standards, Washington, D.C., 1982.

[۱۵] Nakaya, I., Tanaka, T., Yoshida, M., “Doorway Flow Induced by a Propane Fire,” Fire Safety Journal, 10. pp. 185-195, 1986.

[۱۶] Dembsey, N.A., Pagni, P.J., and Williamson, R.B., “Compartment Near-field Entrainment Measurements,” Fire Safety journal, 24, pp.383-419, 1995.

[۱۷] Karlsson, B., Quintiere, J.G., “Enclosure Fire Dynamics,” CRC Press, Boca Raton, FL., 2000.

[۱۸] McCaffrey,B.J., Heskasted, G., “A Robust Bidirectional Low-Velocity Probe for Flame and Fire Application,” Combustion and Flame, Vol. 26, No. 1, pp. 125-127, February 1976.

[۱۹] Taylor, J.R., “An Introduction to Error Analysis: The Study of Uncertainties in Physical Measurements,” University Science Books, 1997.

[۲۰] Zhao, L. Dembsey, N.A. “Measurement uncertainty analysis for calorimetry apparatuses,” Fire and Mat., Vol. 32, No. 1, pp 1-26, 2008.

[۲۱] Crocker, J.P., “The Effect of Sprinkler Sprays on Fire Induced Doorway Flows,” Worcester Polytechnic Institute, Department of Fire Protection Engineering, Worcester, MA, 2008.

[۲۲] Janssens, M., Tran, H.C. “Data Reduction of Room Tests for Zone Model Validation,” Journal of Fire Sciences, Vol. 10, No 6, pp. 528-555, 1992.