رعایت ایمنی در آغاز یک فعالیت تولیدی و صنعتی یک اصل است
- شناسه خبر: 24235
- تاریخ و زمان ارسال: 27 آذر 1398 ساعت 17:10
از سال ۱۳۶۲ پس از ایجاد تغییرات در نظام صنعتی کشور، سازمان صنایع کوچک و نواحی صنعتی ایران با کلیه وظایف در وزارت صنایع ادغام گردید و به منظور ایجاد هماهنگی و استفاده مطلوب از امکانات شهرکهای صنعتی و ایجاد هر چه بیشتر امکانات زیربنایی و ارائه خدمات ضروری برای متقاضیان ایجاد واحدهای صنعتی، قانون شرکت شهرکهای صنعتی ایران به تصویب رسید. نزدیک به دو دهه شرکت شهرکهای صنعتی نسبت به ایجاد بیش از ۴۰۰ شهرک صنعتی اقدام کرد و در ابتدای برنامه سوم پس از ادغام وزارتخانههای صنایع و معادن قبلی سازمان صنایع کوچک تشکیل گردید ولی در سال ۸۴، وظایف اجرایی آن به شرکت شهرکهای صنعتی ایران سپرده شده و عملا سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران از شهریور ۱۳۸۴ فعالیت خود را آغاز کرد و در نهایت براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی، سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران به عنوان سازمان توسعهای تعیین شده است. با مهندس همایون توفیقی مدیر ایمنی،بهداشت، محیط زیست و انرژی سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران گفتگویی داشتیم که در ادامه خواهید خواند
در سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی و شرکتهای تابعه آن، موضوع ایمنی چگونه به متقاضیان ایجاد واحد صنعتی شناسانده میشود؟
ضمن عرض سلام و آرزوی سعادت و توفیق برای خوانندگان محترم، بر خود لازم می دانم ابتدا و پیشاپیش فرارسیدن هفتم مهرماه روز ایمنی و آتش نشانی را به همه فعالان این حوزه هم در عرصه ایمنی و پیشگیری از واقع شدن حادثه و هم در حوزه آتش نشانی و خدمات مربوطه تبریک عرض کنم و برای آتش نشانان عزیز کشورمان، این جلوههای از خودگذشتگی، در نهایت فروتنی به عنوان عضو کوچکی از جامعه صنعتی کشور آرزوی سلامتی پایدار و توفیقات روزافزون داشته باشم.
در سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران به عنوان متولی ایجاد شهرکها و نواحی صنعتی و حمایت از صنایع کوچک و متوسط، اولویت در حفظ و صیانت از سرمایههای مادی و انسانی صاحبان صنایع، توجه به مقوله پیشگیری است. بدیهی است تلاش در واقع نشدن حوادث کاری به مراتب از تلاش در علاج واقع شدن آن ساده تر است. واحد صنعتی که تقاضای استقرار در شهرک را دارد طرف قرارداد محسوب می گردد و در بندهای ۶، ۱۰، ۱۲، ۱۶ و ۲۱ دفترچه قرارداد با وی، به موضوع HSE توجه ویژه شده است. علاوه بر آن در مبحث ضوابط ساخت و ساز واحدهای صنعتی نیز فصل جداگانه ای به عنوان ایمنی و محیط زیست وجود دارد.
سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی درخصوص پیشگیری از حوادث شغلی در واحدهای مستقر در شهرکها و نواحی صنعتی چگونه عمل میکند؟
ما درمدیریت ایمنی، بهداشت، محیط زیست و انرژی سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران در درجه اول اقدام به ایجاد سامانه جامع ثبت حوادث به وقوع پیوسته، در شهرکها و نواحی صنعتی نمودیم. از سه سال گذشته تمامی حوادث شغلی شهرکها و نواحی صنعتی در این سامانه ثبت می گردد و تجزیه و تحلیل این حوادث ثبت شده، مبنای برنامه ریزی در حوزه ایمنی در جامعه صنایع کوچک و متوسط است. متعاقبا درس آموزی از تک تک حوادث تهیه و در واحدهای دارای فعالیت مشابه ترویج می گردد. از طرفی تحلیل حوادث به وقوع پیوسته نوع و میزان آموزشهایی که بایستی به جامعه کارگری و کارفرمائی داده شود را مشخص می نماید. در حوزه پیشگیری تنها به موارد اشاره شده بالا اکتفا نشده است. سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران و شرکتهای تابعه به عنوان متولی ایجاد زیرساختهای توسعه صنایع کوچک و متوسط، چتر حمایتی خود را در زمینه ایمنی نیز به نوعی برای آنها گسترده است. هزینههای ارزیابی ریسک و ممیزی در بخشهای مختلف HSE برای یک واحد کوچک یا متوسط گزاف است. سازمان و شرکتهای تابعه از سه سال گذشته برنامه ای مدون و پنج ساله را شروع نموده تا در طی آن کلیه واحدهای مستقر در شهرکها و نواحی صنعتی مورد ممیزی HSE قرار گرفته و موارد عدم انطباق فعالیت آنها با موازین و اصول ایمنی، بهداشت و محیط زیست مشخص شود. تا انتهای سال ۹۷ تعداد ۱۷۳۴۹ واحد کوچک و متوسط مورد ممیزی قرار گرفته و عدم انطباقها در فعالیت آنها از دیدگاه مضامین HSE شناسایی و برایشان تبیین و منعکس شده است. که در کلان قضیه، هزینههای این واحدها را کاهش داده است. ضمنا با انعکاس عدم انطباقها به واحدها در قالب مشاوره و توصیه، آگاهی لازم را ایجاد نموده و از نظر آماری نیز در کاهش آمار حوادث موفقیت آمیز بوده است. مدیریت HSE سازمان از ابزارهای کارآمد روز در فناوری اطلاعات نیز برای افزایش آموزش جامعه کارگری و کارفرمایی استفاده نموده و تمام توان سخت افزاری و نرم افزاری خود را برای پیشگیری از حوادث شغلی واحدها به کار گرفته است. مجموع اقدامات فوق باعث شد که در سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ ۲۷ درصد کاهش در آمار حوادث داشته باشیم و در سال ۹۶ نسبت به ۹۵ ۲۳ درصد. ضمنا تعداد روزهای بدون حادثه نیز ۵/۱ روز افزایش یافته است.
بیشترین میزان حوادث در شهرکها و نواحی صنعتی کشور از چه نوعی است و سازمان و شرکتهای تابعه چه اقداماتی را انجام داده اند؟
بیشترین میزان حوادث رخ داده در شهرکها و نواحی صنعتی و واحدهای مستقر از جنس حریق است. بیش از ۵۰ درصد حوادث از نوع آتش سوزی است و پس از آن حوادثی نظیر برخورد اعضای بدن با دستگاه و سقوط از ارتفاع در جایگاههای بعدی قرار دارند. بخش عمده ای از اقدامات در حوزه پیشگیری بوده است. که قبلا خدمتتان عرض شد. و سالیانه هم به لطف خداوند شاهد کاهش آمار حریق بودیم. در زمینه سخت افزاری و کنترل حوادث حریق نیز اقدامات بسیار خوبی صورت گرفته است. در سنوات گذشته در ارتباط با ایجاد ایستگاههای آتش نشانی و خدمات امداد و نجات بسیار تلاش شده و میزان واحدهای مستقر تحت پوشش خدمات خودرو اطفاء حریق و امداد و نجات به۸۰ درصد رسیده است. در حال حاضر ۲۸۰ دستگاه خودرو آتش نشانی و امداد و نجات در سطح شهرکها و نواحی صنعتی در ۲۴۵ ایستگاه فعالند. آتش نشانان نیز در قالب دستورالعملهای مربوطه دائما آموزشهای لازم را فرا می گیرند. جالب است بدانید که تعداد ۱۴۷دستگاه خودرو آتش نشانی از سال ۹۳ به بعد تامین و تجهیز شده است. در ارتباط با تامین نیروی انسانی لازم برای امور آتش نشانی و امداد و نجات در شهرکها به دلیل مشکلات مالی برخی شرکتهای خدماتی و همچنین واحدهای صنعتی در تامین هزینههای شارژ مشکل داریم که پیگیریهای لازم هم برای رفع مشکلات در این زمینه در حال انجام هست.
همانگونه که مستحضرید موضوع آموزش در حوزه ایمنی از اهمیت بسزایی برخوردار است. سازمان شما در این زمینه چه اقداماتی انجام داده است؟
درست است. موضوع آموزش در بخش ایمنی حائز اهمیت است. البته پایه اقدامات پیشگیرانه نیز به نوعی آموزشی است. تهیه درس آموزی از حوادث و ترویج آن در واحدهای صنعتی با فعالیتهای مشابه، اعلام عدم انطباقها به واحدهای صنعتی و آگاهی دادن در این زمینه، ارزیابی ریسک و بسیاری از اقدامات در این زمینه از جنس آموزشند. لیکن به طور اخص آموزش هم در جامعه کارگری و هم در جامعه کارفرمائی مورد توجه است. سالانه نیازسنجی آموزشی توسط سازمان در زمینه HSE صورت می گیرد و تقویم آموزشی به شرکتهای استانی ابلاغ می گردد. در سال گذشته برای ۱۰۵۴۰ نفر، میزان ۴۷۱۶ ساعت کلاس و دوره آموزش مسائل HSE برگزار گردید.
در ارتباط با بهداشت شغلی در شهرکها و نواحی صنعتی هم در حوزه پیشگیری و هم شناسایی چه تمهیداتی صورت گرفته است؟
به پیشگیری در حوزه بهداشت شغلی برای شاغلین در واحدهای صنعتی در طرح ممیزی HSE واحدها که در ابتدای عرایضم عنوان نمودم پرداخته شده است. علاوه بر آن در سالهای اخیر سعی کردیم به امکان ارائه خدمات طب کار و همچنین طب عمومی و خدمات اورژانسی پزشکی نیز در شهرکها و نواحی صنعتی بی توجه نباشیم. به طوریکه با تلاشهای انجام شده در حال حاضر ۵۰ ساختمان درمانگاه و مرکز طب کار در سطح شهرکهای و نواحی صنعتی ایجاد و تجهیز شده است. که در حال بهره برداری می باشند. همچنین در راستای ارائه خدمات بهتر و سریع تر، شرکتهای استانی تابعه اقدام به عقد تفاهم نامه با سازمانهای خدمات رسان و استقرار اورژانس، هلال احمر، درمانگاه و طب کار نموده اند که نتیجه آن استقرار مراکز اورژانس و هلال احمر در برخی شهرکها و نواحی صنعتی در سطح کشور می باشد.
مهمترین مشکلات و دغدغههای شما در حوزه ایمنی در شهرکها و نواحی صنعتی چیست؟
متاسفانه ابزار کافی در اختیار سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی برای اعمال اصول ایمنی در قبال واحدها وجود ندارد. قانون اختیارات لازم را در این خصوص به وزارت محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی داده است که انصافا نهایت همکاری را با سازمان در سنوات اخیر مبذول داشته است. البته طبیعی است که با توجه به امکانات دولت و نیروی انسانی در اختیار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، امکان نظارت کامل به همه واحدهای صنعتی و کارگاهی وجود نداشته باشد. متاسفانه نبود اختیارات قانونی لازم نیز در بیشتر مواقع باعث می گردد که نظارتهای اعمال شده توسط سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی در قبال واحدها کمتر مثمر ثمر باشد و یا بازده اثر بخشی آن تقلیل پیدا کند. به عنوان مثال ضوابط ساخت و ساز به عنوان دستورالعمل برای واحدهای صنعتی ابلاغ شده و بر مبنای انطباق ساخت و سازها با آن پایان کار ساختمانی صادر میگردد. بعد از صدور پایان کار مسایل ایمنی ساخت و ساز از قبیل حرایم آتش نشانی ساختمانهای صنعتی توسط برخی واحدها دستخوش تغییر می گردد و همین امر علاوه بر تشدید احتمال بروز برخی حوادث، امکان خدمات رسانی به همان واحد و یا حتی واحدهای مجاور را نیز با چالش مواجه می نماید. یکی دیگر از دغدغههای موجود عدم جدی گرفته شدن ماده ۸۷ قانون کار در ارتباط با ضرورت رعایت مسایل حفاظت فنی و بهداشت کار در همان بدو کار توسط واحدهای صنعتی است. رعایت ایمنی در آغاز یک فعالیت تولیدی و صنعتی یک اصل است. سرمایه ای که قرار است زیربنای تولید باشد و نیروی انسانی متخصص به کار گیرد و یا اینکه اساسا اشتغال ایجاد کند بایستی از آسیبها حفاظت شود بایستی ایمنی لازم را داشته باشد. خوشبختانه در راستای ماده ۹۳ قانون در سالهای اخیر توجه به تشکیل کمیتههای حفاظت فنی و بهداشت کار بیشتر شده است که خود این امر گامی مهم در اعتلای فرهنگ ایمنی در جوامع صنعتی و کارگری است.
سخن پایانی اگر دارید؟
تشکر می کنم از همه فعالان حوزه HSE و امیدوارم تلاشها در این زمینه اسباب اعتلای فرهنگ مردم سرزمینم باشند. به یاد داشته باشیم که ایمنی شعار نیست. یک سرمایه گذاری برای آینده است. باید به آن اعتقاد داشته باشیم و تلاشمان بر آن استوار باشد که ایمنی را به سرمایه گذاران و متولیان واحدهای صنعتی و تولیدی بباورانیم. در پایان دست آتش نشانان عزیز ایران علی الخصوص عزیزان شاغل در ایستگاههای شهرکها و نواحی صنعتی کشور را می بوسم و برای ایثارشان خاضعانه از خداوند راه پر رهرو و استمرار و پایداری مسالت می کنم.