لزوم مقابله با آلودگی نفتی

اهمیت محیط زیست

زیست بوم به معنای اجتماع جانداران (گیاهان و جانوران)، زیستگاه آنها و نیز مکان تعامل و اندرکنش آنها با یکدیگر است. زیست بوم ها خدمات بیشماری را برای ما و دیگر گونه هایی که برای سلامت ما حیاتی می باشند، فراهم می کنند و نیز در کیفیت و بقای زندگی مان موثرند. برای نمونه جنگل ها دی اکسید کربن و دیگر آلاینده ها را از هوایی که تنفس می کنیم، زدوده و همچنین از گرم شدن آن جلوگیری می کنند، و نیز تشکیل ازن سطحی را که آلاینده ای موثر در بیماری های قلبی- تنفسی است، کاهش می دهند. آبگیرها و تالاب ها منبع ذخیره آب بوده، همچنین آلودگی های آب را تصفیه کرده و آب های زیر زمینی را تغذیه می کنند. سواحل دریاها زیستگاه پرندگان و آبزیان بسیاری هستند که منبع غذایی مهمی برای ما به شمار می آیند.

تاثیر نفت بر محیط زیست

ریختن نفت در محیط های گیاهی و جانوری  هم با پوشاندن و خفه کردن جاندار و هم با ایجاد مسمومیت برای آن، تاثیر بسیار بدی خواهد گذاشت. شدت این تاثیر بستگی به میزان و نوع نفت، شرایط محیطی و نیز حساسیت گونه مورد نظر یا زیستگاه آن به ماده ی نفتی دارد. از آنجا که گونه های گیاهی و جانوری بطور مستقیم یا غیر مستقیم، نقش حیاتی در زندگی ما دارند، آلودگی نفتی زندگی و امرار معاش مردمی را که در منطقه آلوده به سر می برند به شدت تحت تاثیر قرار خواهد داد. از دیگر اثرات بدی که آلودگی نفتی ممکن است به دنبال داشته باشد این است که باعث تغییراتی در اکولوژی منطقه شده که این خود به کاهش شدید گونه های کلیدی انجامیده و نیز سبب گسترش گونه های انگلی خواهد شد.

پیشگیری از وقوع آلودگی نفتی

پیشگیری از آلودگی نفتی به همان اندازه که به انجام درست روشهای عملیاتی، بهنگام کار بهره برداری و انتقال نفت بستگی دارد به همان اندازه هم به بکارگیری از تجهیزات مدرن بستگی خواهد داشت. دنبال کردن درست پروتکل ها و نیز تعمیر و نگهداری تجهیزات ، افزون بر اینکه ایمنی عملیات را افزایش خواهد داد، به این هدف که هرگز آلودگی نفتی رخ ندهد، کمک خواهد کرد.

کار پیشگیری از رخداد آلودگی نفتی تنها، وظیفه تولید کنندگان و توزیع کنندگان نمی باشد، بلکه مصرف کنندگان هم می توانند با بکارگیری درست و نیز دور نگه داشتن مواد نفتی از محیط های حساس نقش مهمی در این رابطه ایفا کنند.

 

قوانین و لزوم مقابله با آلودگی نفتی

پیمان نامه OPRC (پیمان نامه همکاری و آمادگی در برابر آلودگی نفتی) در سال ۱۹۹۰ به تصویب سازمان جهانی دریانوردی رسیده است. کشورهای عضو این سازمان از سال ۱۹۹۵ ناگزیر به اجرای آن می باشند. این پیمان نامه از کشورهای عضو می خواهد تا، بازرسی های لازم برای پیشگیری از وقوع آلودگی نفتی را انجام داده و نیز با تهیه تجهیزات و آموزش نیروها، آمادگی لازم برای عملیات مقابله با آلودگی نفتی را داشته باشند. همچنین آنها را برای مقابله با آلودگی های بزرگ، به همکاری فرا می خواند. در این پیمان نامه همچنین تعیین مسئول آلودگی نفتی (شرکت یا سازمانی که آلودگی را ایجاد کرده ) در نظر گرفته شده است.

منطقه دریایی خلیج فارس و دریای عمان به دلیل شرایط خاص زیست محیطی و رفت و آمد شناورهای بسیار، نیازمند حفاظت و مراقبت در برابر آلودگی های زیست محیطی می باشند. مطالعات انجام یافته نشان می دهد که حفاظت در برابر آلودگی های نفتی در صدر اولویت های زیست محیطی این مناطق است و در همین راستا دولت ایران در ۲۹ تیرماه ۱۳۷۶ به کنوانسیون OPRC ملحق گردید و طرح ملی مقابله، آمادگی و همکاری در برابر آلودگی نفتی را تدوین نمود که هدف آن، فراهم نمودن آمادگی ملی و هماهنگ سازی کلیه نهادها و سازمانهای دولتی و غیر دولتی و نیروها و امکانات مردمی برای مقابله و همکاری در انجام هرچه موثر، وظیفه ملی حمایت از محیط زیست دریایی بهنگام وقوع سوانح منجر به آلودگی نفتی می باشد و منطقه تحت پوشش طرح ملی شامل محدوده سواحل و کلیه آبهای تحت نظارت و حاکمیت ایران در خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر می باشد.

ادامه دارد… .

نویسنده:

مهدی عسگرپور

کارشناس مقابله با آلودگی نفتی

شرکت تجارت دانا پایه

meh.asgarpour@gmail.com