آشنایی با آلودگی زدایی

شناسه خبر: 24636
تاریخ و زمان ارسال: 4 تیر 1399 ساعت 15:41

Decontamination آلودگی زدایی

آلودگی زدایی شامل کاهش و پیشگیری از گسترش آلودگی از افراد و تجهیزات استفاده شده در حوادث شیمیایی به کمک فرایندهای فیزیکی و شیمیایی است. پرسنل تیم شرایط اضطراری باید یک پروسه کامل آلودگی زدایی را بر اساس یک روش مناسب انجام دهند تا مادامی که ثابت شود ادامه فرایند آلودگی زدایی نیاز نیست.

پرسنل تیم پاسخ اضطراری باید با مفاهیم زیر آشنا باشند:

* آلودگی

* آلوده شدن

* آلودگی زدایی (کاهش آلودگی)

* راهروی آلودگی زدایی

* آلودگی زدایی اضطرار

* مواجهه

* آلودگی زدایی کلی

* آلوده شدن ثانویه

۱- اعضای تیم پاسخ اضطراری باید روشی برای کاهش آلودگی یا تماس با مواد خطرناک داشته باشند تا از آن طریق مهاجرت آلودگی را کمتر کرده و روشی هم باید برای دفع مواد آلوده شده داشته باشند. هدف اصلی آلودگی زدایی پیشگیری از آلوده شدن یا آلوده کردن سایر افراد و تجهیزات بیرون از هات زون است. اگر به آلوده شدن شکی وجود داشته باشد، آلودگی زدایی افراد، تجهیزات و ابزار باید انجام شود.

۲-روش هایی برای همه فازهای آلودگی زدایی باید تهیه و اجرایی شوند تا احتمال آلوده شدن افراد و تجهیزات کم شود.

۳-تصمیم گیری برای اجرای همه یا بخشی از فرایند آلودگی زدایی باید بر اساس آنالیز خطرات و ریسک های موجود باشد. این آنالیز عموما شامل ارجاع به رفرنس های فنی برای تشخیص خطرات عمومی می باشد مثل حدود قابلیت اشتعال یا سمیت. روش های آلودگی زدایی باید به محض رسیدن به صحنه حادثه اجرا شوند، ایستگاه های کافی آلودگی زدایی باید تاسیس شده، نفرات کافی برای این کار فراهم شده و عملیات آلودگی زدایی تا جایی که فرمانده احساس کند آلودگی دیگر وجود ندارد باید ادامه یابد.

۴-گاهی پیش می آید که آلارم حادثه شیمیایی فعال می شود. معمولا بیشتر اعضا قبلا در محل حادثه بوده اند و با تهدید آلودگی مواجهه داشته اند.

*لازم است به همه افرادی که خودشان از محل آلودگی خارج شده اند اعلام شود که برای آلودگی زدایی به ایستگاه های مشخص شده مراجعه نمایند. تا زمانی که از این افراد آلودگی زدایی کامل نشده است نباید با دیگران مواجهه داشته باشند.

*آتش نشانانی هم مواجهه یافته اند باید بصورت کلی و محض احتیاط آلودگی زدایی شوند. افراد متخصص و فرمانده تیم تشخیص می دهند که آیا به آلودگی زدایی بیشتری نیاز است یا خیر.

*هدف اصلی از آلودگی زدایی ممانعت از خارج شدن آلودگی از هات زون به بیرون است. هرگاه درباره خروج آلودگی تردیدی وجود داشت باید همه تجهیزات، افراد و ابزار آلودگی زدایی شوند.

روش های آلودگی زدایی :

روش های آلودگی زدایی بر دو روش صورت میگیرد.

۱-فیزیکی

۲-شیمیایی

آلودگی زدایی فیزیکی:

روش های فیزیکی عموما شامل برداشتن یا حذف فیزیکی آلودگی از افراد و اجسام آلوده و محدود سازی آلودگی ها برای دفع است. از آنجایی که این متدها می توانند غلظت آلاینده را کاهش دهند، عموما محدود سازی بدون تغییر شیمیایی باقی خواهد ماند. مثال هایی از متدهای آلودگی زدایی شامل موارد زیر است:

جذب سطحی

برس و فرچه کشیدن و تراشیدنف

ایزوله کردن و دفع کردن

مکیدن آلودگی

شستن

متدهای شیمیایی آلودگی زدایی برای تجهیزات استفاده می شوند و نه برای انسان ها و عموما دربردارنده آلودگی زدایی از طریق تغییر آلودگی بوسیله برخی واکنش های شیمیایی به ترکیبات کم ضررتر می باشد. در موارد آلودگی های بیولوژیک، متدهای شیمیایی باید اثرات کشندگی بر روی ارگانیسم ها داشته باشند. مثال های روش های شیمیایی شامل موارد زیر است:

جذب عمقی

ضدعفونی و استرلیزه

خنثی سازی

جامد سازی

اگر بتوان تماس با یک آلاینده را کنترل کرد، ریسک مواجهه کاهش پیدا کرده و نیاز به آلودگی زدایی هم کمتر می شود. نکات زیر را می توان برای پیشگیری از آلودگی در نظر داشت:

۱-تاکید بر روش های کار کم کننده تماس با مواد خطرناک،

۲-استفاده از تجهیزات حفاظت فردی و وسایل یکبار مصرف در صورت امکان.

آلودگی زدایی از تجهیزات حفاظت فردی

تجهیزات حفاظت فردی لباس ها باید طوری در آورده شوند که سطح بیرونی آنها با بدن فرد استفاده کننده تماس نداشته باشد. یک برگه ثبت استفاده از تجهیزات حفاظت فردی باید طی حادثه نگهداری شود. پرسنلی که از تجهیزات حفاظت فردی یکبار مصرف استفاده می کنند باید وارد فرایند آلودگی زدایی شده و لباس های یکبار مصرف را در آورده و درون ظروف مخصوص قرار داده و مطابق روش ضایعات خطرناک دفع شوند.

لازم است پیش از استفاده، سازگاری فیزیکی و شیمیایی محلول های مورد استفاده در آلودگی زدایی مشخص شوند چرا که ممکن است پاک کننده ها با آلاینده ها واکنش های شیمیایی بدهند و مواد خطرناکی تولید کنند. هرگونه متد آلودگی زدایی که باعث تخریب، سایش، آسیب یا هرگونه آسیب دیگری به تجهیزات حفاظتی می شود نباید استفاده شود مگر اینکه قرار باشد که آن تجهیزات دور انداخته شده و دفع شوند. آب یا سایر محلول ها برای شستن یا آبکشی باید جمع آوری شده، محدود و درون ظروف مخصوص جمع آوری و مانند پساب های خطرناک تصفیه شود. برای تعیین نیاز به تصفیه یا روش تصفیه باید با متخصصان زیست محیطی مشورت شود. متدهای آلودگی زدایی برای حذف آلاینده های مختلف دارای درجات مختلفی از اثربخشی هستند. اثربخشی هر روشی باید طی فرایند آلودگی زدایی بخوبی بررسی گردد. اگر آلودگی زدایی اثربخش نیست روش دیگری باید اجرا شود. پیش از آغاز آلودگی زدایی، ماحظات زیر را باید در نظر داشت.

آیا آلودگی زدایی را می توان بصورت ایمن انجام داد؟

آیا منابع موجود برای انجام آلودگی زدایی کافی و در دسترس هستند؟ اگر خیر، از کجا باید آنها را فراهم کرد و چقدر طول می کشد که به آنها دسترسی صورت پذیرد؟ معیارهای مورد استفاده برای ارزیابی اثربخشی آلودگی زدایی طی عملیات شامل موارد زیر است:

*سطوح آلودگی با عبور پرسنل از راهروی آلودگی زدایی کاهش می یابد.

*آلودگی به هات زون و راهروی آلودگی زدایی محدود می شود.

*آلودگی تا سطوح قابل قبول کاهش پیدا می کند.

روش های مورد استفاده مفید در ارزیابی اثربخشی آلودگی زدایی شامل موارد زیر است:

مشاهده بصری (لکه، تغییر رنگ، اثرات خوردگی و….)

وسایل پایش [مثل دتکتورهای فتویونیزاسیون دتکتور تیوب ها، دستگاه های پایش پرتوها

نمونه برداری خشک : چنین نمونه برداری هایی پس از پاکسازی می تواند نشانه اثربخشی آلودگی زدایی باشد. هنگامی که یک نمونه خشک برداشته شد، باید با روش های شیمیایی در آزمایشگاه آنالیز شود. نمونه برداری خشک را می توان همه از

اجسام بزرگ تجهیزات، مثل وسایل نقلیه و کامیون ها باید از طریق شستشو، شستن با فشار بالا، بخار یا محلول های خاص پاکسازی شوند. آب یا سایر محلول های مورد استفاده برای شستشو یا آبکشی باید جمع آوری شده، آنالیز شده و مثل پساب های صنعتی تصفیه شوند. در چنین مواردی باید با کارشناسان محیط زیست مشورت شود. اگر لازم باشد تعداد زیادی از وسایل نقلیه آلودگی زدایی شوند، توصیه های زیر را باید در نظر داشت:

یک پد آلودگی زدایی بصورت ایستگاه اولیه شستشو ایجاد نمایید. پد می تواند پد سنگریزه ای، جمع آوری شده و پد آلودگی زدایی باید لبه دار بوده یا دارای دایک (خاکریز) باشد و در ضمن باید دارای یک سیستم زهکشی برای جمع آوری آب باشد،

وسایل نقلیه را چندین بار با آب و دترجنت ها شستشو بدهید. توجه ویژه ای با چرخ ها، رادیاتور، موتور و شاسی ماشین ها داشته باشید. بسته به ماهیت آلاینده، ممکن است لازم شود همه آب های آلوده جمع آوری شوند بویژه گل و لای حاصل از شستشوی شاسی ماشین ها.

وسایل نقلیه باید بطور کامل توسط افراد ماهر برای یافتن آسیب های مکانیکی یا الکتریکی بازرسی شوند. مناطقی که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند شامل ورودی های هوا، فیلترها، سیستم خنک کننده، و سیستم هایی است که با هوا کار می کنند.

تمام وسایل و الحاقات خارجی ماشین ها را خارج کرده و شستشو دهید. تجهیزات پیش از اینکه مجددا سوار شوند باید بطور کامل شسته شوند.

تمام تجهیزاتی که به آنها اسید پاشیده شده است باید هرچه سریعتر با یک ماده خنثی کننده مثل جوش شیرین شسته شده و آبکشی شوند.

اگر وسایل نقلیه با آلودگی های کمتری مواجه شده اند، مثل دود و بخارات، باید در سایت آلودگی زدایی شده و سپس به کارواش فرستاده شوند. اگر خروجی کارواش ها بخوبی جمع آوری و تصفیه می شوند، انجام کارواش کفایت دارد.

تایید کفایت آلودگی زدایی باید شامل نمونه برداری از سطوح خارجی و آنالیز آنها در آزمایشگاه باشد.

افرادی که عملیات آلودگی زدایی را انجام می دهند باید از تجهیزات حفاظت فردی مناسب استفاده کنند و ممکن است لازم شود که خودشان هم آلودگی زدایی شوند. در صورت دریافت اطاعات تکمیلی از خطرات مواد شیمیایی، لازم است که ارتقای لازم در تجهیزات حفاظتی صورت پذیرد. اگر افراد هرگونه علایم خستگی گرمایی یا علایم مواجهه احتمالی را از خود نشان دهند، اقدامات فوری باید برای خارج سازی تجهیزات در شرایطی انجام شود که حصول اطمینان شود که هیچ مواجهه ای با آلاینده های بیرونی وجود نخواهد داشت. این افراد باید به مراکز خدمات پزشکی اورژانس اعزام شده و بررسی های لازم روی آنها انجام شود. باید یک جلسه توجیهی برای همه افرادی که در فرایند آلودگی زدایی شرکت می کنند برگزار شود. افراد در معرض باید در خصوص علایم و اثرات مواجهه با مواد خطرناک آموزش دیده باشند. در صورت لزوم، آزمایش های پزشکی لازم برای این افراد انجام شود. سوابق مواجهه افراد با مواد خطرناک باید در پرونده پزشکی افراد نگهداری شود.

انواع آلودگی زدایی

آلودگی زدایی بزرگ :

گرفتن تکه های بزرگ،

معمولا اولین قدم مرطوب سازی آلودگی است.

آلودگی زدایی رسمی:

سایش و شستشو، آب و صابون مناسب است. این مراحل معمولا باید چندبار تکرار شود است. دفع وسایل حفاظت فردی را هم شامل می باشد و باید توسط افراد تیم آلودگی زدایی انجام شود.

آلودگی زدایی کوچک:

پایه بیمارستانی دارد، بعد از آلودگی زدایی رسمی انجام می گیرد.

دارند.HAZMAT پرسنل بیمارستانی نیاز به آموزش و تجهیزات

آلودگی زدایی اضطراری (آلودگی زدایی جمعی):

هستند.HAZMAT بیشترین عملیات آلودگی زادیی براى تیم

برای تعداد زیادی از افراد می باشد. (معمولا بیش از ۱۰ نفر را شامل میشود) دفع لباس ها بیش از ۸۰ %حذف آلودگی را فراهم می کند.

فرایند کامل آلودگی زدایی

وسایل کاهش آلودگی*

آلودگی زدایی بزرگ*

آلودگی زدایی رسمی*

دفع وسایل حفاظت فردی*

دفع لباس ها*